Mülakat için hazırlık MALİYE

1-Adam Smith vergileme ilkeleri nelerdir ?

-adalet ilkesi

-belirlilik(keskinlik) ilkesi

-uygunluk ilkesi

-iktisadilik ilkesi

2-Adolp Wagner vergileme ilkeleri nelerdir ?

-mali ilkeler

-esneklik ilkesi

-ahlaki ilkeler

-teknik ilkeler

-iktisadilik ilkesi

3-Anayasal iktisat yaklaşımı nedir ?

Buchanan ve Tullock tarafından geliştirilmiştir.Devletin gücünün ve yetkilerinin nasıl sınırlandırılabileceğini açıklayan yaklaşımdır.Politikacılar ve bürokratların yetkilerinin kötüye kullanılmasını engellemek için bir Leviathan devlet öngörmektedirler

4-Arriyere kredileri nedir ?

Merkez bankasının döviz kıtlığı nedeniyle transfer edemediği,ithalatçıların döviz borçlarına denir

5-Arrow imkansızlık teoremi(oylama paradoksu) nedir ?

Arrowa göre adil bir oylama yöntemi ve bireysel tercihler ile toplumsal tercihler arasında tutarlılık toktur.Ortak bir oylama yapılabilmesi için ise ;

-seçimler serbestçe yapılmalıdır

-alternatifler dikte edilmemelidir

-alternatifler sıralamayı bozmamalıdır

-sıralam sonunda ortaya çıkan refah fonksiyonu tek bir sosyal sıralamaya imkan vermelidir

6-Atfedilen gelir nedir ?

Servet sahibi bir kimsenin kendi mallarını kendisinin kullanması sonucu elde ettiği gelire denir

7-Birinci en iyi teori nedir ?

Her alanda tam rekabet koşullarının var olduğu ve ekonomiye hiçbir müdehalenin yapılmadığı duruma denir

8-Birincil açık nedir ?

Toplam kamu harcamalarından faiz harcamalarının çıkarılması sonucu aradaki farka denir

9-Birincil gelir dağılımını açıklayın ?

Milli gelirin üretim faktörleri arasındaki dağılımı ifade eder

10-Borcun neleri kanunla belirlenir ?

-borcun miktarı

-borcun faizi

-borcun ihraç şekilleri

-borcun geri ödeme koşulları

11-Borçlanmanın altın kuralı nedir ?

Adam Smith tarafından geliştirilmiştir.Devlet cari harcamaları vergilerle,yatırım harcamalarını ise borçlanmayla finanse etmelidir

12-Borçlanmanın kapasitesini etkileyen unsurlar nelerdir ?

-borç faiz oranı

-borç servis oranı

-borç stok düzeyi

-hazinenin kredibilitesi

-milli gelir düzeyi

13-Bürokratik verimlilik yaklaşımı nedir ?

Niskanen tarafından geliştirilmiştir.Bürokratların daha fazla gelir,güç ve prestij sağlamaya çalışmaları sonucunda kamu harcamalarının arttığını savunan yaklaşımdır

14-Bütçenin genel özellikleri nelerdir ?

-dayanağını anayasadan alır

-bütçede gelir ve giderler gayrisafi olarak görülür

-bütçe her yıl yapılmak zorundadır(tahdit)

-gelir ve giderlere ilişkin tahminleri içerir(tahmin)

-gelir ve giderlerin denk olması esastır(tevzin)

15-Bütçe hazırlama sürecini anlatın ?

Bütçe hazırlanma süreci,Kalkınma bakanlığının orta vadeli programı hazırlayıp,Bakanlar kurulunun kabul etmesiyle başlar.Maliye bakanlığı ise orta vadeli mali planı hazırlar ve Yüksek planlama kurulu tarafından kabul edilir.Kalkınma bakanlığı yatırımı genelgesini ve yatırım programı hazırlama rehberini kuruşlara gönderir.Maliye bakanlığı da bütçe hazırlık rehberini kuruluşlara gönderir.Hazırlanan yatırım teklifleri Kalkınma bakanlığına,bütçe teklifleri de Maliye bakanlığına gönderilir.Maliye bakanlığı bütçe tekliflerini karşılıklı görüşür ve Bütçe kanun tasarısını hazırlar.Ancak Düzenleyici ve denetleyici kurumlar,Sayıştay ve TBMM ye ait bütçe teklifleri doğrudan doğruya TBMM ye gönderilir

16-Bütçe nedir açıklayın ?

Devletin gelecek bir mali döneme aitgelir ve gider tahminlerini gösteren,gelirlerin toplanmasına ve giderlerin yapılmasına izin veren kanundur.Bütçe kanunu TBMM nin tasarrufudur ve hükümetin mali ve siyasi programıdır

17-Bütçenin ilkeleri nelerdir ?

-genellik ilkesi              -tasarruf ilkesi

-birlik ilkesi                  -belirlilik ilkesi

-doğruluk ilkesi             -uygunluk ilkesi

-adalet ilkesi

-yıllık olma ilkesi

-denklik ilkesi

18-Bütçe kapatma usulleri nelerdir ?

-egzersiz yöntemi ; toplanan gelir ve giderlerin zaman itibariyle hangi bütçe dönemine aitse o yılın bütçesine kaydedildiği yöntemdir

-jestiyon yöntemi ; toplanan gelir ve giderlerin toplanıldığı yıla ait olarak kaydedildiği yöntemdir

19-Canard kuralını açıklayın ?

Her eski verginin iyi vergi olduğunu,her yeni verginin ise kötü vergi olduğunu öne süren verginin yansımasına ilişkin kuraldır

20-Cari harcamalar nedir ?

Her yıl tekrar eden ve faydaları kullanıldıkları yıl tükenen harcamalardır.Personel giderleri ve genel yönetim giderleri cari harcamalardır

21-Cezada tekerrür nedir ?

Tekerrür daha önce suç işleyip de ceza alan kişinin belli bir süre içerisinde tekrar suç işlemesine denir.Vergi ziyai suçlarında 5 yıl,usulsüzlük suçlarında ise 2 yıl içinde tekerrür olması halinde cezalar artırılarak uygulanır

22-Ceza mahkemesince ceza verilen suçlar nelerdir ?

-kaçakçılık

-mükellefin özel işini yapma

-vergi mahremiyetini ihlal

23-Corlett ve Hague kuralını açıklayın ?

Boş zamanın tamamlayıcı olan malın daha çok vergilendirilmesi gerektiğini savunan kuraldır

24-Çifte vergileme ne demektir ?

Aynı vergi konusu üzerinde birden fazla vergileme durumu olması sonucu,bir vergi konusundan birden fazla vergi alınması durumuna denir

25-Dar mükellef nedir ?

Gelir vergisi kanununa göre,Türkiyede yerleşmiş olmayan kişiler dar mükelleftir ve bunlar yalnızda Türkiyede elde ettiği kazançlar üzerinden vergilendirilir.Kurumlar vergisine göre ise iş ve kanuni merkezi Türkiyede bulunmayanlar dar mükellef sayılır ve bunların yalnızca Türkiyede elde ettiği kazançlar vergilendirilir

26-Deflasyonist dönemlerde uygulanması gereken para politikaları nelerdir ?

-para arzı artırılır

-reeskont oranı azaltılır

-zorunlu karşılık oranı azaltılır

-disponibilite oranı azaltılır

27-Deflasyonist dönemlerde uygulanması gereken maliye politikaları nelerdir ?

-kamu harcamaları artırılır

-vergiler azaltılır

-dış borçlanmaya gidilir

-bütçe açığı verilir

28-Dekot(vergiden indirim) yönetimini açıklayın ?

İlk önce kişinin tüm geliri üzerinden vergi hesaplanır.Daha sonra en az geçim tutarı üzerinden vergi hesaplanır.Ve bunların birbirinden çıkarılması sonucu bulunur

29-Denk bütçe çarpanı(haavelmo) nedir?

Devletin topladığı vergi kadar kamu harcaması yapması sonucunda oluşan ve 1 e eşit olan bütçe çarpanına denir  [ (1-c) / (1-c) = 1 ]

30-Devletleştirme ne demektir ?

Kamu yararının zorunlu kılındığı durumlarda,kamu hizmeti niteliğinde olan özel bir işletmenin idareye geçirilmesidir.Devletleştirme kanun ile olur

31-Devletin başarısızlığının nedenleri nelerdir ?

-seçmenlerin bilgisizliği

-politikaların oy maksimize etme çabaları

-oy değiş tokuşu

-mali aldanma

32-Devletçe borç verilebilir fonu bulunanlara sağlanan çıkarlar nelerdir ?

-faiz (birincil çıkar)

-başabaştan ihraç

-başabaşın altında ihraç

-primli ihraç

-ikramiyeli ihraç

-vergi muaflıkları

33-Devletçe borç verilebilir fonu bulunanlara sağlanan garantiler nelerdir ?

-erken ödeme yapmama garantisi

-konversiyona gitmeme garantisi

-tahvilin değerinin düşmesinin engellenmesi

-tahvil sahiplerine öncelikli ödeme yapma garantisi

34-Devletin egemenlik gücüne dayanarak elde ettiği gelirler nelerdir ?

-vergi

-resim

-harç

-şerefiye

-parafiskal gelir

35-Devletin ekonomiye müdehale nedenleri nelerdir ?

-piyasa başarısızlığı

-kamusal malların sunulması zorunluluğu

-monopolleri düzenlemek

-ekonomik istikrar sağlamak

-dışsallıkları düzenlemek

-asimetrik bilgi sorununu düzenlemek

36-Devlet muhasebe sistemleri nelerdir ?

-kameral ; bütçe ile ilgili rakamları ve gelir gider tahakkuklarını gösterir

-schneider ; mahsup işlemlerini ve borç alacak hesaplarını gösterir

-constante ; bütçe hesaplarını,malvarlığı hesaplarını ve gelir gider tahakkuklarını gösterir

-logismografi ; malvarlığı ve işletme hesaplarını,tablo ve sütunlar halinde gösterir

37-Devletin özel mal üretme nedenleri nelerdir ?

-pozitif ölçek ekonomileri

-azalan maliyet durumu

-maliyetsiz mal üretebilme durumu

-bebek endüstrilerin varlığı

-piyasaları düzenlemek

38-Devletin tahvillerinin ihraç şekilleri nelerdir ?

-ihale yöntemi

-halka arz yöntemi

-bankalar aracılığıyla satış yöntemi

-satışa arz(tap-musluk) yöntemi

39-Devri bütçe teorisi nedir ?

Alvin Hansen tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre bütçe yıllık yapılmamalıdır,konjonktürel dalgalanmalara paralel olarak hazırlanmalıdır

40-Dışsallık nedir ve türleri nelerdir ?

Bir tüketici veya üreticinin yapmış olduğu faaliyetler sonucu başka bir tüketiciye veya üreticiye yapmış olduğu katkı yada vermiş olduğu zararlara dışsallık denir.Pozitif dışsallık tüketici yada üreticinin olumlu olarak etkilenmesidir.Negatif dışsallık ise tüketici yada üreticinin zarara uğraması ve olumsuz etkilenmesidir

41-Dikey adalet nedir ?

Farklı gelir gruplarında yer alan mükelleflerin,farklı oranlardan vergilendirilmesine denir

42-Diplomat muaflığı nedir ?

Gelir vergisi kanununda tanınan muaflık türlerinden biridir.Yabancı devletlerin Türkiyede bulunan elçi ve konsolosluklarına bağlı memurların gelir vergisinden muaf olmalarına denir

43-Downs modelini açıklayın ?

Downs a göre seçmenler faydalarını maksimize etmek isterler,politikacılar ise oylarını maksimize etmek isterler.Bu modele göre ortancı seçmen(medyan) kararı esas alınır

44-Dotasyon ne demektir ?

Herhangi bir kamu ekonomisinin,başka bir kamu ekonomisinin yararı için yapmış olduğu harcamalara denir.Örneğin genel bütçeden özel bütçelere yapılan hazine yardımı bu tür harcamalardır

45-Dr.Price yöntemi nedir açıklayın ?

Devlet borçlarını ödeyebilmek için fon kurmaktadır.Bu fon sayesinde de faiz geliri elde edilir ve borçlar otomatik olarak bu fondan elde edilen faizlerle ödenir

46-Ecrimisil ne demektir ?

Devlet mülkiyetinde bulunan yerlerin kişiler yada kurumlarca işgal edilmesi sonucu ortaya çıkan devletin alacaklarına verilen isimdir

47-Edinburg kuralı nedir ?

Vergilemenin,mükelleflerin nispi gelir durumlarında ve servet durumlarında hiçbir değişiklik yapmaması gerektiğini ifade eden görüştür

48-En az geçim indirimi teknikleri nelerdir ?

-matrahtan indirim ; mükellefin matrahından en az geçim indirimi düşülür ve kalan kısım vergilendirilir

-vergiden(dekot) indirim ; önce tüm gelir üzerinden vergi hesaplanır,sonra en az geçim indirimi üzerinden vergi hesaplanır.Son olarak ise tüm gelir üzerinden hesaplanan vergiden,en az geçim indirimi üzerinden hesaplanan vergi çıkarılarak bulunur

-bölme(katsayı) sistemi ; ailenin toplam geliri aile bireyleri sayısına bölünür ve her bir birey bu tutar üzerinden ayrı ayrı hesaplanır

49-Enflasyonist dönemlerde uygulanması gereken para politikaları nelerdir ?

-para arzı azaltılır

-reeskont oranı artırılır

-zorunlu karşılık oranı artırılır

-disponibilite oranı artırılır

50-Enflasyonist dönemlerde uygulanması gereken maliye politikaları nelerdir ?

-kamu harcamaları kısılır

-vergiler artırılır

-iç borçlanmaya gidilir

-bütçe fazlası verilir

51-Erdemli mal nedir ?

Malı tüketen bireylere doğrudan fayda sağlayan ve toplumun değer yargılarına göre üretilmesi faydalı görülen mallardır

52-Euro dolar ne demektir ?

Abd dışında bulunan banka ve diğer kurumlarda açılan dolar hesaplarına denir

53-Fatura nedir ?

Satılan mal ve yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek için malı satan tarafından düzenlenen belgeye denir

54-Fonksiyonel maliye politikasını açıklayın ?

Devlet mali araçlarını kullanarak ekonomik,sosyal ve mali açıdan ekonomiye müdehale etmesi gereklidir.Ekonomide eksik istihdam vardır ve devletin görevi de ekonomiye müdehale ederek ekonomiyi tam istihdam seviyesine getirmektir

55-Formül esnekliği yöntemi nedir ?

İradi maliye politikasındaki gecikmelerden kurtulmak ve otomatik stabilizatörlerin yetersizliğini gidermek amacıyla oluşturulan yönteme denir

56-Gecikme faizi nedir ?

Vergi alacağında tahakkukun gecikmesi sonucu uygulanan ve bileşik oran uygulanamayan cezadır

57-Gecikme zammı nedir ?

Vergi alacağında tahsilin gecikmesi sonucu %1.40 oranında uygulanan ve bileşik oran uygulanamayan cezadır

58-Geçici vergi nedir ?

Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbablarının ödemekle yükümlü oldukları ve 3 er aylık kazançlar üzerinden alınan vergilerdir.Geçici vergi oranı gelir vergisinde %15 iken,kurumlar vergisinde %20 dir

59-Geleneksel maliye yaklaşımları nelerdir ?

-kurumsal yaklaşım ; devlet faaliyetlerini hukuki ve idari açıdan ele alır

-yapısal yaklaşım ; devlet faaliyetlerini ekonomik açıdan ele alır

-değişim yaklaşımı ; vergiler bireylere sunulan hizmetlerin bedelidir

-refah yaklaşımı ; toplumdaki bireylerin hiçbirinin refahı azaltılmadan toplum refahının artırılmasını amaçlayan yaklaşımdır

-gelir yaklaşımı ; devletin vergilerinin milli gelire olan etkilerini araştırır

60-Gelirler politikasını açıklayın ?

Artan fiyat ve ücretleri azaltmak için firma ve sendikaların ikna edilmeye çalışılmasıdır.Yani devletin fiyat ve ücretlerin oluşum sürecine doğrudan müdehale ettiği politikadır

61-Gelir vergisi çeşitleri nelerdir ?

-sedüler gelir vergisi ; her kategorideki vergiler ayrı ayrı vergilendirilir ve düz oranlı vergileme yapılır

-üniter gelir vergisi ; öncelikle gelirler toplanır,sonra kişisel ve ailevi indirimler yapılır,kalan kısım da artan oranlı tarife ile vergilendirilir

-karma bileşik gelir vergisi ; gelirler ayrı ayrı ve tek oranlı tarife üzerinden vergilendirilir,eğer belirli bir tutar aşılırsa bu sefer artan oranlı tarife ile ikinci kez vergilendirilir

62-Gelir vergisine tabi kazançlar nelerdir ?

-ticari kazanç

-zirai kazanç

-ücret

-serbest meslek kazançları

-menkul sermaye iradı

-gayrimenkul sermaye iradı

63-Gelir üzerinden alınan vergiler nelerdir ?

-gelir vergisi

-kurumlar vergisi

64-Geleneksel açık nedir ?

Kamu harcamaları ile kamu gelirleri arasındaki farka denir

65-Genel harcama vergisi nedir ?

Kaldor tarafından geliştirilmiştir.Kaldora göre gelir ve servetten değil harcamalardan vergi alınmalıdır.Ayrıca yatırım malları değil tüketim malları vergilendirilmelidir

66-Gerloff ve Neumark mali kanunu nedir ?

Vergilemede optimal nokta aşılınca vergi hasılatının azalmasına denir.Bu sınırın aşılması mali göstergeler tarafından tespit edilir

67-Gider pusulası nedir ?

Birinci ve ikinci sınıf tüccarların,serbest meslek erbablarının ve çiftçilerin,vergiden muaf esnaf ile yaptıkları işler sonucunda aldıkları belgeye denir

68-Gini katsayısını açıklayın ?

Lorenz eğrisi yardımıyla gelir dağılımında adaletsizliği ölçmeye yarayan katsayıya gini katsayısı denir. Gini katsayısı 0 ile 1 arasında değerler alır.Katsayı 0 a yaklaştıkça adalet artar,1 e yaklaştıkça adaletsizlik artar.Türkiyede 2013 verilerine göre gini katsayısı 0,42 dir

69-Gölge fiyatı nedir ?

Kamunun ürettiği mal ve hizmetlerin gerçek bedelinin hesaplanamamasından dolayı,benzer mal ve hizmetlerin fiyatlarından yararlanılarak ortaya çıkan fiyata denir

70-Harcamalara katılma payı nedir ?

Yol,su,kanalizasyon çalışmaları gibi hizmetlerden yararlananlardan alınan kamu gelirine denir

71-Harcamalar üzerinden alınan vergiler nelerdir ?

-katma değer vergisi

-özel tüketim vergisi

-banka ve sigorta vergisi

-damga vergisi

-gümrük vergisi

72-Hesap hataları nelerdir ?

-matrah hataları

-vergi miktarında hata

-verginin mükerrer olması

73-İkinci en iyi teori nedir ?

Devlet müdehalesi nedeniyle tam rekabet koşulları bozulmuşsa,devletin bunu düzeltmek yerine başka alanlarda ekonomiye müdahale ederek dengeyi sağlamasıdır

74-İkincil gelir dağılımını açıklayın ?

Devletin gelir dağılımını sağlamakta güçlük çekmesi sonucu,maliye politikaları ile gelir dağılımına müdehale etmesi sonucu oluşan dağılımdır

75-İkiz açık ne demektir ?

Car işlemler açığı ile bütçe açığının birlikte yaşandığı duruma denir

76-İradi maliye politikası nedir ?

Ekonomik dalgalanmaları önlemek için,siyasi organlar tarafından alınan kararların uygulanması politikasına denir

77-İstisna ne demektir ?

Verginin konusunun vergi dışında tutulmasına denir

78-İz bedeli ne demektir ?

Ekonomik ömrü tamamlandığı halde hala kullanılan iktisadi değerler ile gerçek değeri tespit edilemeyen iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesinde kullanılan  en düşük tutara denir

79-Kaldıraç etkisi nedir ?

Kamu harcamalarının özel harcamalardaki yetersizliği telafi ederek ekonomiyi tekrar canlanma sürecine sokmasına denir

80-Kaldor tazmin prensibini açıklayın ?

Toplumda herkesin refahı artarsa sosyal refah artar,bazılarının refahı artarken bazılarınınki sabit ise sosyal refah yine artar ve bu iki durumda da tazmin yoluna başvurulmaz.Ancak bazılarının refahı artarken bazılarınınki azalıyor ise burada tazmin prensibine başvurulur.Yeni bir politika sonucu kazanacakların kazançları kaybedeceklerin zararlarından fazlaysa  sosyal refah artar

81-Kamu ekonomisi Özel ekonomi farkları nelerdir ?

-kamu ekonomisinde ihtiyaçları siyasi organlar belirlerken,özel ekonomide ihtiyaçları talep belirler

-kamu ekonomisinde kararların dayanağı kanunken,özel ekonomide kararların dayanağı serbest iradedir

-kamu ekonomisinde kişileri vazgeçirmek düşünülemezken,özel ekonomide kişiler vazgeçebilir

-kamu ekonomisinde ihtiyaçlar kamu görevlilerince yerine getirilirken,özel ekonomide ihtiyaçlar bireyler tarafından yerine getirilir

-kamu ekonomisinde arz ve talep siyasi süreçte oluşurken,özel ekonomide arz ve talep fiyat mekanizması aracılığıyla oluşur

82-Kamu ekonomisinde üretilen mallar ve özellikleri nelerdir ?

-kamusal mal ; faydaları dölünemeyen,fiyatlandırılamayan,pazarlanamayan,tüketiminde rekabetin olmadığı ve dışsal faydası toplumun bütün bireylerine yayılan mallardır

-yarı kamusal mal ; faydaları bölünebilen,fiyatlandırılabilen,pazarlanabilen,tüketiminde rekabetin olduğu ve dışsal faydası toplumun belirli sayıda bireylerine yayılan mallardır

-özel mallar ; faydaları bölünebilen,fiyatlandırılabilen,pazarlanabilen,tüketiminde rekabetin olduğu ve dışsal faydaya yol açmayan,faydaları tamamen içsel olan mallardır

-erdemli mallar ; malı tüketen bireylere doğrudan fayda sağlayan ve toplumun değer yargılarına göre üretilmesi faydalı görülen mallardır

-erdemsiz mallar ; üretimi ve tüketimi toplum için zararlı olan ve devlet kontrolünde üretilen mallardır

83-Kamu harcamalarının gerçek artış nedenleri nedir ?

-ekonomik nedenler

-siyasi nedenler

-askeri nedenler

-sosyal nedenler

-teknolojik nedenler

84-Kamu harcamalarının görünüşte artış nedenleri nedir ?

-para ekonomisinin yaygınlaşması (ayni ekonomi à para ekonomisi)

-bütçe usullerinin değişmesi (safi usul à gayrisafi usul )

-paranın değerinin düşmesi(enflasyon)

-kamulaştırma ve devletleştirme

-ülke sınırlarının büyümesi

85-Kamu hizmetinin görülme usulleri nelerdir ?

-emanet usulü ; devletin kamu hizmetini bizzat kendi memurlarıyla yürütmesidir

-müşterek emanet usulü ; zararı devlete ait olmak koşuluyla özel hukuk kişisine gelirden pay verilmek suretiyle yürütülmesidir

-iltizam usulü ; kamu hizmetinin mültezimler tarafından yürütülmesidir

-ruhsat usulü ; kamu hizmetinin izin alınarak yürütülmesidir

-yap işlet devret usulü ; işletme süresi sona erdiğinde işletmenin kamuya iadesi şartıyla        hizmetin işletme tarafından yürütülmesidir

-ihale usulü ; ihale yoluyla kamu hizmetinin yerine getirilmesidir

86-Kamu harcamalarının evrensel bir sınırın olmama nedenleri nelerdir ?

-ülkelerin devlete karşı bakış açılarının değişik olması

-toplumun vergi konusundaki tepkilerinin farklı olması

-ülkelerin karşılaştıkları olağanüstü durumlar

-ülkeler arası gelişme farkları

87-Kamu hizmetlerinin maliyetlerini belirleyen unsurlar nelerdir ?

-girdi fiyatları

-üretimde kullanılan teknoloji

-hizmetten yararlananların sayısı

-hizmet sunulan alanın genişliği

88-Kamu kesimi borçlanma gereği(kkbg) ne demektir ?

Merkezi yönetimin,yerel yönetimin ve kamu kuruluşlarının toplam harcamalarından,merkezi yönetimin,yerel yönetimin ve bütün kamu kuruluşlarının gelirlerinin çıkarılmasıyla oluşan kamu açığına(geleneksel açık) denir

89-Kamulaştırma ne demektir ?

Kamu yararının zorunlu kılındığı durumlarda, özel mülkiyete ait taşınmazların idareye geçirilmesidir.Kamulaştırma idari işlem ile olur

90-Kara para nedir ?

Yasal olmayan her türlü faaliyetten elde edilen paraya yada mükellef tarafından ödenmemiş olan paraya denir

91-Kartopu etkisi nedir ?

Üretim safhasından tüketim safhasına kadar,malın üst üste birden fazla vergilendirilmesi sonucu vergi yükünün oluşmasına denir.Yayılı muamele vergilerinde kartopu etkisi oluşur

92-Katma Değer Vergisi türleri nelerdir ?

-gayrisafi hasıla tipi ; amortismanların da dahil edildiği kdv tipidir

-gelir tipi ; amortismanların düşülerek elde edildiği kdv tipidir

-ücret tipi ; sermaye değeri ve sermaye gelirinin indirildiği kdv tipidir

-tüketim tipi ; yatırım malları bedelinin düşürüldüğü kdv tipidir

93-Kaynak kuramı nedir ?

Sadece üretim faktörlerinden elde edilen gelirlerin vergilendirileceği teoridir.Bu teoriye göre geçici nitelikteki gelirler değil sürekli gelirler vergilendirilir

94-Kesin hesap nedir ?

Maliye bakanlığı tarafından hazırlanır.Bir yıllık gelir ve giderlerin uygulama sonuçlarının gerekçeleri ile birlikte ortaya konulan hesaptır

95-Klasik bütçe teorisi nedir ?

Bütçenin denk olması esasına dayanır.Devlet müdehalesinin olmadığı ve tarafsız bütçe anlayışının olduğu teoridir

96-Konsolide bütçe nedir ?

Genel bütçe giderleri ile katma bütçe giderlerinin toplanıp,hazine yardımlarının çıkarılmasıyla oluşan bütçe türüne denir

97-Konsolidasyon nedir ?

Kısa vadeli borçların devlet tarafından uzun vadeli borç haline getirilmesine denir.Konsolidasyon sonucu devletin borç yükü artar

98-Konversiyon nedir ?

Yüksek faizli tahvillerin devlet tarafından düşük faizli tahvillerle değiştirilmesine denir.Konversiyon sonucu devletin borç yükü azalır

99-Laffer eğrisini açıklayın ?

Vergi oranı ile vergi hasılatı arasındaki ilişkiyi gösteren eğriye denir.Vergi oranları belirli bir noktaya kadar artılırsa vergi hasılatı da artar.Ancak vergi oranı optimum nokta aşıldıktan sonra artırılmaya devam ederse vergi hasılatı azalır

100-Lindahl fiyatlamasını açıklayın ?

Her bir bireyin marjinal vergi fiyatının,kamusal malın marjinal değerine eşit olmasına denir

101-Lorenz eğrisini açıklayın ?

Gelir dağılımında adaleti göstermek amacıyla kullanılan bir eğridir.Lorenz eğrisi mutlak eşitlik doğrusuna yaklaştıkça gelir dağılımında adalet artar,uzaklaştıkça gelir dağılımında adaletsizlik artar.Bunu ölçen katsayıya da gini katsayısı denir.Gini katsayısı 0 ile 1 arasında değerler alır.Katsayı 0 a yaklaştıkça adalet artar,1 e yaklaştıkça adaletsizlik artar

102-Maksimizasyon yaklaşımı nedir ?

Downs,Buchanan ve Tullock tarafından geliştirilmiştir.Bu yaklaşıma göre hükümetler yaşam sürelerini,seçmenler kamu hizmetlerini,çıkar ve baskı grupları çıkarlarını,bürokratlar da gelirlerini ve prestijlerini maksimize etme çabasındadırlar

103-Maktu vergi nedir ?

Tüm mükelleflerin ödediği verginin aynı olmasına denir.Örneğin baş vergisi maktu bir vergidir

104-Mali anestezi nedir ?

Malların üzerine konulan vergi ve yükümlülüklerin,mükellefler tarafından hissedilmeden alınmasına denir(kdv)

105-Maliye ne demektir ?

Kamu kurum ve kuruluşlarının,kamu hizmetini yerine getirebilmeleri için harcama yapmalarını ve bu harcamaları yerine getirmek için gelir elde etmeye çalışmalarını inceleyen bilim dalıdır

106-Maliye politikasının amaçları nelerdir ?

-fiyat istikrarı sağlamak

-tam istihdam sağlamak

-ekonomik büyüme sağlamak

-ekonomik istikrar sağlamak

-üretimde ve bölüşümde etkinlik

107-Maliye politikası nedir ve araçları nelerdir ?

Devletin vergi ve kamu harcamaları gibi araçları kullanarak,ekonominin tam istihdama ulaşmasını sağlamak ve adil gelir dağılımını sağlamak için uyguladığı politikalardır

-kamu harcamaları

-vergiler

-transfer harcamaları

-borçlanma

108-Mal edinme yöntemleri nelerdir ?

-kamulaştırma

-kamulaştırmasız el atma

-devletleştirme

-istimval

-geçici işgal

109-Mali kural nedir ?

Kamu harcamalarının ve borçlanmanın sınırlandırılıp kurallar konulması ve bunların sınırlarının yasalarla belirlenmesidir

110-Mali saydamlık ilkesi nedir ?

Her türlü kamu gelirlerinin elde edilmesi ve harcanmasında,tüm toplumun zamanında ve açıkça bilgilendirilmesine denir

111-Mali tevzin nedir ?

Kamu hizmet ve kamu gelirlerinin,devletin merkezi yönetim ve yerel yönetim arasında yeniden dağıtılmasına denir

112-Matrah belirleme yöntemleri nelerdir ?

-beyan usulü ; matrahın mükellef tarafından belirlenmesi

-karine ve dış göstergeler usulü ; bir takım dış belirtilerden yararlanılarak matrah belirlenmesi

-götürü usul ; aynı veya benzer durumda olan tüm mükelleflere aynı miktarın uygulanması

-idarece takdir usulü ; idarenin takdir hakkını kullanarak her mükellefe ayrı ayrı belirlemesi

113-Monetizasyon nedir ?

Devletin borçlarının,Merkez bankası tarafından para tabanının genişletilmesiyle(para basılmasıyla) ödenmesine denir

114-Moratoryum ne demektir ?

Bir ülkenin yaşadığı sıkışıklıklar nedeniyle vadesi geçmiş ve birikmiş olan borçlarını ödeyemez durumda olduğunu ilan etmesine denir

115-Muafiyet ne demektir ?

Vergilendirilmesi gereken kişinin vergi dışında bırakılmasına denir

116-Muhtasar beyanname nedir ?

İşverenler yada vergi kesenler tarafından,kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte toplu olarak vergi dairesine bildirilen beyannameye denir

117-Mukataa vergisi nedir ?

Kültürel özelliği olan toprakların bağ,bahçe ve arsa haline dönüştürülmesi nedeniyle alınan vergilere denir

118-Musgrave yaklaşımı nedir ?

Bütçe politikası yoluyla devlet faaliyetlerinin hangi alanlarda yürütülmesi gerektiğini gerektiğini açıklayan yaklaşımdır.Musgrave e göre devletin 3 görevi vardır.Bunlar;kaynak tahsisi,gelir dağılımı ve iktisadi istikrardır

119-Mükellefin ödevleri nelerdir ?

-bildirme yükümlülüğü

-belge düzenleme ve verme yükümlülüğü

-defter tutma yükümlülüğü

-defterleri tasdik ettirme yükümlülüğü

-fatura düzenleme yükümlülüğü

120-Münferit beyanname nedir ?

Dar mükellefiyete tabi olanların,bildirmek zorunda olmadıkları kazanç ve iratlardan,vergisi kesinti yoluyla alınmamış olanların bildirilmesinde kullanılan beyannamedir

121-Müstahsil makbuzu nedir ?

Birinci ve ikinci sınıf tüccarların ve kazancı basit usulde tespit edilen çiftçilerin,gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerden aldıkları mallar sonucu verdikleri belgeye denir

122-Negatif gelir vergisini açıklayın ?

Friedman tarafından geliştirilmiştir.Belirli bir gelirin altında gelir elde edenlere yada geliri olmayanlara,devlet tarafından yapılan ödemelerdir

123-Nispi verimlilik yaklaşımı ndir ?

Baumol tarafından geliştirilmiştir.Üretim fonksiyonunda kullanılan girdilerin fiyatlarında ortaya çıkan artışların kamu harcamalarını artırdığını savunan yaklaşımdır

124-Olağanüstü borç yönetim şekilleri nelerdir ?

-konsolidasyon

-konversiyon

-moratoryum

-monetizasyon

-özelleştirme

125-Olivera Tanzi etkisi nedir ?

Verginin tahakkukundna tahsiline kadar geçen sürece,verginin geç tahsil edilmesi nedeniyle paranın değerini kaybetmesine denir

126-Operasyonel açık nedir ?

Birincil açık ile reel faiz ödemelerinin toplanması sonucu oluşan farka denir

127-Otomatik stabilizatörler nedir ?

Herhangi bir işlem yada iradeye ihtiyaç olmaksızın,daralma dönemlerinde genişletici,genişleme dönemlerinde ise daraltıcı etki oluşturarak ekonomiyi otomatik olarak istikrara getiren işlemlerdir

-artan oranlı gelir vergisi

-kurumlar vergisi

-transfer harcamaları

-sgk kesintileri

-sübvansiyonlar

-işsizlik sigortaları

-bireysel ve kurumsal tasarruflar

128-Oy alışverişini açıklayın ?

Bu yöntemde azınlıkta kalan tercihler ve gruplar tercihlerini birleştirirler.Seçmenler birbirlerinin tercihlerine oy verirler ve oy durumuna göre kazanamayacak durumda olan projeler kabul edilir.Oy alışverişi kamu harcamalarını artıran bir uygulamadır

129-Ödeme gücünü gösteren kriterler nelerdir ?

-gelir

-servet

-harcama

-lüks tüketim

130-Ödeme gücüne ulaşmada kullanılan yöntemler nelerdir ?

-en az geçim indirimi ; bireylerin geçinebilmesi için gerekli olan belli bir tutara kadar gelirin vergi dışı bırakılmasına denir

-ayırma ilkesi ; sermaye gelirlerinin emek gelirlerine göre daha yüksek orandan vergilendirilmesi gerekliliğidir

-muafiyet ve istisna ; vergilendirilmesi gereken kişinin vergi dışında bırakılmaına muafiyet,vergi konusunun vergi dışı bırakılmasına istisna denir

-artan oranlılık ; bir verginin matrahı arttıkça,ona uygulanacak olan vergi oranının da artmasına denir

131-Örtülü ödenek nedir ?

Olağanüstü hizmetler ve istihbarat hizmetleri ile ilgili Başbakanlık bütçesine konulan ve genel bütçe ödeneklerinin %0.5 ini geçmeyen ödenektir

132-Örtülü kazanç nedir ?

Bir şirketin kendi ortakları veya ortaklarının bağlı oldukları kişileri kullanarak,yüksek alım veya düşük satım gibiyollarla gerçek kazancını saklayarak gelirini az göstermesine denir

133-Örtülü sermaye nedir ?

Kurumların ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden elde edilerek işletmede kullanılan her türlü borcun,kurumun sermayesinin 3 katını aşan kısmına,o hesap döneminin örtülü sermayesi denir

134-Özel bütçe nedir ?

Bir bakanlığa bağlı yada ilgili olarak görevini yürütmek için kurulan,kuruluş ve çalışmaları özel kanunla belirlenen kamu idarelerinin bütçelerine denir.YÖK ve üniversitelerin bütçesi bu kapsamda değerlendirilir

135-Özel mal nedir ?

Faydaları bölünebilen,fiyatlandırılabilen,pazarlanabilen,tüketiminde rekabetin olduğu ve dışsal faydaya yol açmayan,faydaları tamamen içsel olan mallardır

136-Para politikası nedir ve araçları nelerdir ?

Merkez bankasının fiyat istikrarını sağlayabilmek için ekonomiye müdehale ederek ekonomideki mal ve hizmet bileşimlerinin değişmesine neden olan politikalardır.

-para arzı

-açık piyasa işlemleri

-reeskont oranı

-zorunlu karşılık oranı

137-Parafiskal gelir nedir ?

Sosyal,ekonomik ve mesleki nitelikte olan kamu kuruluşlarının hizmetlerinden yararlananlardan elde edilen gelirlere denir.Parafiskal gelir devlet bütçesinde yer almaz,karşılıklıdır ve zorunludur

138-Peçeleme nedir ?

Özel hukuk kuralları ve sözleşmelerinin ustaca kullanılarak vergi borcunun azaltılmaya yada sıfırlanmaya çalışılmasına denir

139-Philips eğrisini açıklayın ?

Orijinal philips eğrisi ilk haliyle ücret artışı ile işsizlik arasındaki ters ilişkiyi gösterirken,günümüzdeki philips eğrisi enflasyon ile işsizlik arasındaki ters ilişkiyi göstermektedir.Ancak Milton Friedman enflasyon ile işsizlik arasında sürekli bir ilişki olmadığını dile getirmiş,bu ilişkinin uzun dönemde ortadan kalktığını savunmuştur

140-Pigou refah ekonomisini açıklayın ?

Pigou ya göre refahın artırılmasının iki kriteri vardır.Bunlar ulusal gelirin artırılması ve servetin zenginlerden fakirlere aktarılmasıdır

141-Piyasa başarısızlık nedenleri nelerdir ?

-kaynak dağılımında etkinliğin sağlanamaması

-gelir dağılımında adaletin sağlanamaması

-ekonomik istikrarın sağlanamaması

-ekonomik kalkınmanın sağlanamaması

142-Proje kredileri nedir ?

Gelişmekte olan ülkelerin,kalkınma finanasmanı amacıyla ve belirli yatırım projelerinin finanasmanı amacıyla alınan kredilere denir.Dünya Bankası tarafından verilen krediler proje kredileridir

143-Program kredileri nedir ?

Ülkenin makroekonomik programları çerçevesinde istikrar programlarının finansmanı için ve borçlanan ülkenin ithalatının finansmanı için kullanılan kredilerdi

144-Rachat nedir ?

Rachat devletin mali durumunun güzel olduğu dönemlerde,var olan borcunu vadesinden önce ödemesine denir

145-Reel(gerçek) harcama nedir ?

Devletin mal yada hizmet alımına yönelik yaptığı ve milli gelirin doğrudan artmasına neden olan harcamalardır

-cari harcamalar ; her yıl tekrar eden ve faydaları kullanıldıkları yıl tükenen harcamalardır.Personel giderleri ve genel yönetim giderleri cari harcamalardır

-yatırım harcamaları ; sermaye oluşumu için yapılan ve faydaları birden fazla yıla yayılan harcamalardır.Makine teçhizat,büyük onarım gideri,etüt proje giderleri ve taşıt alım giderleri yatırım niteliğinde harcamalardır

-kalkınma carileri ; insana yatırım niteliğinde olan ve faydaları genellikle bir yılı aşan harcamalardır.Eğitim,sağlık ve sgk harcamaları kalkınma carilerindendir

146-Ricardocu denklik teorisini açıklayın ?

Hükümetin vergi indirimini yada kamu harcamasını artırarak ekonomiye müdehale etmesi karşısınmda kişiler harcamalarını artırmak yerine tasarruflarını artırırlar.Bunun nedeni ise bireylerin,hükümetin oluşan bütçe açıklarını kapatmak için tekrar vergileri artıracaklarını öngörmeleridir

147-Röfinanasman kredileri nedir ?

Eski borcu ödeyebilmek için yeni bir borç alınmasına denir.Bu krediler artık yeni bir borç niteliği taşır

148-Rüçhan hakkı nedir ?

Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen malların  paraya çevrilmeden önce o mal için kamu alacağı için de haciz konulursa,söz konusu kamu alacağının öncelikli alacak hakkı elde etmesine denir

149-Safi(net) artış kuramı nedir ?

Kişinin dönem başı ile dönem sonundaki gelir ve servet farklılıkları hesaplanır ve aradaki fark vergilendirilir

150-Samuelson koşulunu açıklayın ?

Kamu malını üretmedeki marjinal maliyetin,bireylerin sağladığı faydaların toplamına eşit olduğu duruma denir.Samuelson bölünebilir ve bölünemez mal ayrımı yapmıştır.Devlet piyasada üretilmesi mümkün olmayan malları üretmelidir

151-Sayman nedir ?

Merkezi yönetim tarafından ödemelerin yapılması için görevlendirilen maliye memurlarına denir

152-Seküritizasyon kredileri nedir ?

Bankaların portföyünde yer alan araçların teminat gösterilmesiyle alınan kredilerdir

153-Seligman gelir-servet dağılımını açıklayın ?

Sosyal sınıflar arasında kendiliğinden var olan gelir ve servet farklarını düzeltmek devletin görevi değildir,ancak böyle bir farklılığa neden de olmamalıdır

154-Sendikasyon kredileri nedir ?

Bir bankanın liderliğinde iki veya daha fazla bankanın,kredi notu düşük olan ülkelere vermiş oldukları kredilerdir

155-Serbest piyasa sistemini açıklayın ?

Üretim kaynaklarının girişimcinin elinde olduğu ve fiyat mekanizmasına dayanan piyasa sistemidir.Burada devlet müdehalesi yoktur

156-Servet üzerinden alınan vergiler nelerdir ?

-veraset ve intikal vergisi

-motorlu taşıtlar vergisi

-emlak vergisi

157-Sıçrama tezini açıklayın ?

Peacock ve Wiseman tarafından geliştirilmiştir.Normal dönemlerde kamu harcamalarında bir değişmezlik görülmezken,savaş gibi olağan üstü dönemlerde kamu harcamaları artar.Ancak olağan üstü dönem geçtikten sonra harcamalar eski haline dönemezler

158-Sıfır tabanlı bütçe ne demektir ?

Bütçe hazırlanırken daha önceki bütçe rakamlarından yararlanmayıp,sanki ilk defa bütçe yapılıyormuş gibi ayarlanmasına denir

159-Sosyal dividant ne demektir ?

Devletin vatandaşlardan aldığı vergileri,yine vatandaşların ihtiyacı için kamu harcaması şeklinde harcamasına denir

160-Subsidiarite(yerellik) ne demektir ?

Kamusal harcamalarda görev yetkilerin,o hizmeti yapan birimler arasında bireylere en yakın olan birime verilmesi ilkesine denir

161-Stagflasyonu önleme yolları nelerdir ?

-gelirler politikası

-vergi temelli gelirler politikası

-indeksleme

-toplam arz ve üretim teşvikleri

162-Şerefiye ne demektir ?

Bayındırlık hizmeti sonucu değeri artan gayrimenkulden alınan kamu gelirine denir

163-Tahakkuk zamanaşımı nedir ?

Vergi alacağının doğduğu yılı takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl içinde tarh edilemeyen vergiler zamanaşımına uğrar

164-Tahsil zamanaşımı nedir ?

Amme(kamu) alacağının vadesinin rastladığı yılı takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl içinde tahsil edilemeyen vergiler zamanaşımına uğrar

165-Takas nedir ?

Bir mükellefin vadesi gelmiş bir vergi borcunun,devletten alacağı oranında sona ermesine denir

166-Tam kamusal mal nedir ?

Faydaları dölünemeyen,fiyatlandırılamayan,pazarlanamayan,tüketiminde rekabetin olmadığı ve dışsal faydası toplumun bütün bireylerine yayılan mallardır

167-Tam mükellef nedir ?

Gelir vergisi kanununa göre,Türkiyede yerleşmiş olanlar ile bir takvim yılı içinde en az 6 ay boyunca kalıp yerleşmiş sayılanlar tam mükelleftir ve bunlar tüm kazançları üzerinden vergilendirilirler.Kurumlar vergisine göre ise iş merkezi ve kanuni merkezi Türkiyede olanlar tam mükellef sayılır ve bunların elde ettiği tüm kazançlar üzerinden vergilendirme yapılır

168-Tampon kuralı nedir ?

Bir vergilendirme döneminde indirilecek kdv toplamı,hesaplanan kdv toplamından fazlaysa aradaki fark mükellefe iade edilmez,sonraki dönemlere aktarılır.Bu olaya tampon kuralı denir

169-Tarh nedir ve yöntemleri nelerdir ?

Mükellef tarafından ödenecek olan verginin hesaplanma aşamasına denir

-beyan üzerine tarh ; mükellefin vergi dairesine kendisinin gidip beyan etmesi

-ikmalen tarh ; ilave vergi tarhiyatı yapılması

-re’sen tarh ; verginin kanuni ölçütlere göre tarh edilememesi sonucu yapılan tarh

-idarece tarh ; mükellefin ödevlerini yerine getirmemesi sonucu idare tarafından belirli oranlar üzerinden yapılan tarh

170-Tek dorukluluk teoremi nedir ?

Black tarafından geliştirilmiştir.Teoriye göre tercihlerdeki sıralamanın çok zirveli olması oylama sonuçlarını belirsiz yapar.Bu yüzden tercihlerde tek doruklu sıralamayı savunur

171-Telafi edici bütçe teorisi nedir ?

Keynes ve Beveridge tarafından geliştirilmiştir.Teoriye göre özel sektörün yetersiz olduğu noktada devletin ekonomiye müdehale etmesi gerekmektedir

172-Telafi edici maliye politikasını açıklayın ?

Maliye politikasının harcamalar nedeniyle meydana gelen iktisadi dalgalanmaları düzenleyip ekonomiyi istikrara getirmesine denir

173-Terkin nedir ?

Tahakkuk etmiş olan vergi alacağının tahsil edilmesinden vazgeçilmesine ve silinmesine denir

174-Ters esneklikler kuralını açıklayın ?

Ramsey tarafından geliştirilmiştir.Ramsey talep fiyat esnekliği düşük olan maldan yüksek vergi alınmasını,talep fiyat esnekliği yüksek olan maldan da düşük vergi alınmasını savunur

175-Tersine artan oranlılık nedir ?

Matrah arttıkça ortalama vergi oranının giderek azaldığı tarifeye denir.Kişilerin ödeme güçlerine göre alınmazlar

176-Tibout etkisi nedir ?

İnsanların yaşayabilecekleri yerleri seçme imkanlarının artması sonucu,toplumsal refahın da artmasına denir

177-Tobin vergisi nedir ?

Tobin e göre değer esaasına dayanan,bütün ülkeler için geçerli olan ve tek oranlı döviz işlem vergisi konulmalıdır

178-Torba bütçe sistemini açıklayın ?

Bürokrasinin olmadığı sisteme denir.Bu sisteme göre ödenekler belli hizmet gruplarına tahsis edilir,ödeneklerin nerelere dağıtılacağına kurumların kendisi karar verir

179-Totaliter piyasa sistemi nedir ?

Ülkedeki tüm üretim kaynakları sahibinin devlet olduğu piyasa sistemidir.Ne kadar mal üretileceğine ve nezaman üretileceğine yalnızca devlet karar verir

180-Transfer harcamaları nedir ?

Devlet tarafından doğrudan talep oluşturmayan,bazı kaynakların bütçe aracılığıyla kişiler arasında karşılıksız olarak el değiştirdiği ve milli gelire hiçbir etkisi olmayan harcamalardır

-karşılıksız transfer ; devletin kendi isteğiyle kişi ve kurumlara yaptığı harcamalardır.Emekli maaşları karşılıksız trasnfer harcamasıdır

-sermaye teşkili için transfer harcaması ; devletin daha önceden üretilmiş olan eski taşınmazları satın almak için yaptığı transfer harcamalarıdır

-dolaylı transfer ; bireylerin satın alma gücünü dolaylı olarak artıran transfer harcamalarıdır

-dolaysız transfer ; bireylerin satın alma gücünü doğrudan artıran transfer harcamalarıdır

181-Uzlaşma ne demektir ?

Tarhiyatta vergi hataları ve yanılma durumu olması nedeniyle uzlaşmaya gidilmektedir.Tarhiyat sonrası uzlaşma yalnızca vergi ziyai durumunda ortaya çıkar.Tarhiyat sonrası uzlaşma talebi 30 gün içinde yapılmalıdır

182-Uzunluk farkı nedir ?

Artan oranlı vergi tarifelerinde,en yüksek matrah ile en düşük matrah arasındaki farka denir

183-Vergi amortismanı nedir ?

Bir malın vergilendirilmesi nedeniyle sermaye değerinin azalmasına denir

184-Vergi kapitalizasyonu nedir ?

Bir malın üzerinden verginin kaldırılması sonucu sermaye değerinin artmasına denir

185-Vergi dampingi nedir ?

Bir ülkede alınabilecek olan vergi oranının da altında vergi alınmasına denir

186-Vergi gayreti nedir ?

Vergi kapasitesi ile fiili vergi hasılatı arasındaki oranı ifade eder

187-Verginin kanuniliği nedir ?

Vergiler yalnızca kanunla konulur ve kanunla kaldırılır.Vergi koymaya ve kaldırmaya yasama organı yetkilidir

188-Vergi erozyonu nedir ?

Vergi harcamaları ve vergi kaçakçılığı gibi nedenlerden dolayı vergi matrahının aşınmasına denir

189-Vergi çengeli nedir ?

Artan oranlı tarifenin uygulanması sonucu,mükellefin geliri arttığı zaman daha yüksek dilimdeki orandan veregilendirilmesine denir

190-Vergi arbitrajı nedir ?

Kişilerin daha fazla vergi ödememek için,değişik vergi oranlarının avantajlarından yararlanmasına denir

191-Vergi harcaması nedir ?

Muafiyet,istisna ve indirim gibi bir takım ayrıcalıkların yol açtığı vergi kaybına denir

192-Vergi dividantı nedir ?

Enflasyon dönemlerinde kişinin reel gelirinde bir artış yokken,nominal gelirindeki artışın kişiyi bir üst vergi dilimine geçirmesine denir

193-Vergi maliyeti nedir ?

Vergi uygulaması nedeniyle katlanılan açık ve kapalı maliyetlere denir.Açık maliyet vergilemenin devlete olan maliyetidir,kapalı maliyet ise mükelleflere olan her türlü maliyetidir

194-Vergi yükü(tazyiki) nedir ve türleri nelerdir ?

-toplam vergi yükü ; ödenen toplam vergiler / toplam gelir

-bireysel vergi yükü ; bireyin ödediği vergiler / bireyin geliri

-net vergi yükü ; (ödenen toplam vergiler – kamudan sağlanan faydalar) / toplam gelir

-gerçek vergi yükü ; (ödenen toplam vergiler – kamudan sağlanan faydalar) + (yansıyan vergiler – yansıtılan vergiler) / toplam gelir

195-Verginin gelir etkisi nedir ?

Artan vergiler nedeniyle geliri azalan kişinin,eski gelir düzeyini koruyabilmesi için daha fazla çalışmayı istemesine denir

196-Verginin ikame etkisi nedir ?

Artan vergiler nedeniyle geliri azalan kişinin daha fazla çalışıp vergi ödemektense,çalışmayıp dinlenmeyi tercih etmesine denir

197-Vergi kapasitesi nedir ?

Toplumun vergiye karşı dayanma gücünün sınırlarını ifade eder

198-Vergi kaçakçılığı nedir ?

Kişinin vergi kanunlarına aykırı hareket ederek,vergiyi hiç ödememesi yada kısmen ödemesi durumuna denir

199-Vergiden kaçınma nedir ?

Bireyin vergi kanunlarına aykırı davranmadan,vergi ödemekten kurtulmak için yaptığı fiillere denir

200-Vergi ziyai nedir ?

Mükellefin vergi ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi yada eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilememesidir

201-Vergi mükellefi ne demektir ?

Kendisine vergi borcu düşen gerçek veya tüzel kişilere denir

202-Vergi sorumlusu ne demektir ?

Verginin asıl mükellefi olmayı,alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişilere denir

203-Verginin kaynağı nedir ?

Vergiyi doğuran olaya verginin kaynağı denir

204-Vergi iadesi nedir ?

Vergi kanunlarına göre ekonomik,siyasi yada sosyal sebeplerden dolayı tahsil edilmiş olan verginin tamamının yada bir kısmının mükellefe iade edilmesine denir

205-Vergi ahlakı nedir ?

Mükelleflerin vergi borcunu yerine getirirken dürüst davranmaları gerektiğidir

206-Verginin mahsubu nedir ?

Ödenmiş olan bir verginin,daha sonra aynı türden ödenecek bir vergiden indirilmesine denir

207-Verginin konusu nedir ?

Verginin üzerine konulan şeye denir

208-Vergi rekabeti nedir ?

Bir ülkenin sermaye çekmek amacıyla yaptıkları vergi teşviklerinin,diğer ülkelerin vergi tabanlarında yaptığı aşınmalara denir

209-Vergi tatili nedir ?

Uygulanmakta olan vergilerin kısmen yada tamamen geçici bir süreliğine alınmaması,tatil edilmesidir

210-Vergiyi doğuran olay nedir ?

Kişinin vergi mükellefi olmasına neden olan mali olaya denir

211-Vergi grevi nedir ?

Vergi oranının düşürülmesi içinvergiye gösterilen toplu tepkiye denir

212-Vergi reddi nedir ?

Verginin tamamen kaldırılmasına yönelik topluca yapılan tepkiye denir

213-Verginin yansıması nedir ve aşamaları nelerdir ?

Üzerine düşen vergi borcunu ödeyen mükellefin bunu üçüncü bir kişiye kısmen yada tamamen aktarmasına denir. Mutlak yansıma,kamu harcamaları sabitken vergilerden birinin artması halindeki değişimi gösterir.Differansiyel yansıma,kamu harcamaları sabitken birkaç verginin değiştirilmesi halindeki değişimi gösterir

-verginin ödenmesi ; ödenecek bir verginin var olmasıdır

-vurgu ; vergiyi başkalarına aktarmanın yollarının aranmasıdır

-aktarma ; verginin aktarılmasıdır

-yerleşme ; verginin artık aktarılamaması ve son aşamaya gelmesidir

214-Verginin yansımasını belirleyen faktörler nelerdir ?

-arzın fiyat esnekliği

-talebin fiyat esnekliği

-piyasanın yapısı à (monopol,tam rekabet…)

-verginin niteliği à (dolaylı vergi,dolaysız vergi)

-vergilendirilen malın türü à (zorunlu mal,lüks mal)

-verginin türü à (gelir vergisi,harcama vergisi,servet vergisi)

-verginin yüksekliği à (düşük oranlı,yüksek oranlı)

215-Vergi borcunu sona erdiren sebepler nedir ?

-ödeme

-uzlaşma

-zamanaşımı

-takas

-terkin

-hataların düzeltilmesi

216-Vergi cezasını sona erdiren sebepler nelerdir ?

-ölüm

-ceza indirimi

-af

217-Vergi temelli gelirler politikasını açıklayın ?

Ücretleri belirli bir sınırda tutan firma ve işçilerin ödüllendirildiği,aşırı ücret artışı öneren ve alan firmalar ile işçilerin ise yüksek vergi yoluyla cezalandırıldığı politikaya denir

218-Verginin tebliğ yöntemleri nelerdir ?

-adrese tebligat

-posta yoluyla tebligat

-memur aracılığıyla tebligat

-dairede tebligat

-ilan yoluyla tebligat

219-Vergi denetim yolları nelerdir ?

-yoklama

-vergi incelemesi

-arama

-bilgi yoplama

220-Vergi hukukunun alt dalları nelerdir ?

-vergi usul hukuku

-vergi yargılama hukuku

-vergi ceza hukuku

-vergi icra hukuku

-uluslar arası vergi hukuku

221-Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar kimlerdir ?

-vergi daire müdürleri

-vergi vergi müfettişleri

-vergi müfettiş yardımcıları

-ilin en büyük mal memuru

-gib merkez ve taşradaki müdürler

222-Vergi idaresince ceza verilen suçlar nelerdir ?

-vergi ziyai suçu

-genel usulsüzlük suçu

-özel usulsüzlük suçu

223-Vergi alacağının güvence altına alınması yolları nelerdir ?

-mükelleften teminat istenmesi

-mükelleften kefil göstermesi istenmesi

-ihtiyati tahakkuk

-ihtiyati haciz

-rüçhan hakkı

-takas işlemleri

224-Vergilendirme hataları nelerdir ?

-mükellefin şahsında hata

-mükellefiyette hata

-muafiyet döneminde hata

-mevzuda hata

225-Wagner gelir-servet dağılımını açıklayın ?

Toplumsal adalet ile vergi adaleti arasında sıkı ilişki olduğundan,devlet sosyal sınıflar arasındaki gelir ve servet dağılımında oluşan dengesizlikleri azaltmada artan oranlı vergi politikalarından yararlanmalıdır

226-Wagner sürekli artış kanunu nedir ?

Wagner kamu harcamalarının sürekli arttığını savunmuştur.Bu harcamalaının nedenlerini ise güvenlik,sanayileşme ve altyapı olarak görmüştür.Wagner e göre kamu harcamaları milli gelire oranla daha hızlı yükselmektedir

227-Wicksell oybirliği kuralı nedir ?

Wicksel e göre kollektif karar alabilmek için,gruptaki bireylerin tamamının aynı yönde karar alması gereklidir

228-Yarı kamusal mal nedir ?

Faydaları bölünebilen,fiyatlandırılabilen,pazarlanabilen,tüketiminde rekabetin olduğu ve dışsal faydası toplumun belirli sayıda bireylerine yayılan mallardır

229-Yatay adalet nedir ?

Aynı gelir gruplarında yer alan mükelleflerin,aynı oranlardan vergilendirilmesine denir

230-Yatırım harcamaları nedir ?

Sermaye oluşumu için yapılan ve faydaları birden fazla yıla yayılan harcamalardır.Makine teçhizat,büyük onarım gideri,etüt proje giderleri ve taşıt alım giderleri yatırım niteliğinde harcamalardır

231-Yedek ödenek nedir ?

Ödenek yetersizliğini gidermek için I ve II sayılı cetvelde yer alan idarelerden,genel bütçe ödeneklerinin %2 sine kadar Maliye bakanlığı bütçesine konulan ödenektir.Bu ödenekten aktarma yapmaya Maliye bakanı yetkilidir

232-Yoklama yapmaya yetkili olanlar kimlerdir ?

-vergi daire müdürleri

-vergi vergi müfettişleri

-vergi müfettiş yardımcıları

-ilin en büyük mal memuru

-gib merkez ve taşradaki müdürler

-gelir uzmanları

-yoklama memurları

233-Yorum yöntemleri nelerdir ?

-lafzi(deyimsel) yöntem ; kanunların anlamlarının araştırılması ve yorumlanmasıdır

-tarihi yöntem ; kanunun yapıldığı andaki amaçın yorumlanmasıdır

-gai(amaçsal) yöntem ; kanunun günümüzde ekonomik ve sosyal gelişmelerle birlikte yorumlanmasıdır

-sistematik yöntem ; kanunun anlamı araştırılırken tüm kanunlarla sistemli şekilde ilişkisinin yorumlanmasıdır

234-Yükseklik farkı nedir ?

Artan oranlı vergi tarifelerinde,tarifedeki en yüksek oran ile en düşük oran arasındaki farka denir