Mülakat için hazırlık soruları İKTİSAT

Arkadaşlar zaten bu kavramların çoğunu biliyorsunuz. Bu soruları yayınlama sebebimimiz sadece size hatırlatmak. Mülakatlarda nerelerden nasıl sorular gelebilir kimse bilemez. Kolay gelsin.

                                      İKTİSAT SORULARI

1-Alternatif maliyet(fırsat maliyeti) nedir ?

Bir şeyin seçilmesi nedeniyle vazgeçilen en iyi alternatifin değerine denir

2-Anti Tröst yasalar nedir ?

Oligopolcü firmaların aralarında anlaşarak monopol gücü elde etmeye çalışmalarını yasaklamaya çalışan düzenlemelere denir

3-Anahtar para nedir ?

Altın kambiyo sisteminde bir ülkenin parası,altına bağlı olan başka bir ülkenin parasına bağlıdır.Altına bağlı olan yabancı ülke parasına anahtar para denir

4-Anons etkisi nedir ?

Merkez bankasının reeskont oranı aracılığı ile piyasalara izlenen para politikasındaki değişikliğin sinyalinin verilmesine denir

5-Arbitraj nedir ?

Döviz ve menkul kıymet gibi ekonomik varlıkların farklı piyasalarda aynı anda meydana gelen fiyat farklılıklarından kar sağlamak amacıyla eşanlı olarak alınıp satılmasına denir

6-Arz esnekliğini açıklayın ?

Fiyatta meydana gelen bir birimlik değişme karşısında arz miktarında meydana gelen değişim oranına denir

7-Asgari ücret nedir ?

Fiyat tabanının işçileri korumak için uygulanması sonucunda ortaya çıkan ve ücret düzeyinin devletçe tespit edilmesine yönelik politikalara denir

8-Atıf teorisini açıklayın ?

Tüketim mallarının fayda fonksiyonundan üretim mallarının fayda fonksiyonunun çıkarılması sonucu oluşan fonksiyona denir

9-Azalan marjinal ikam oranı nedir ?

Tüketicinin aynı tatmin düzeyinde kalabilmek için kullanacağı x malı miktarının bir birim artırıldıkça,y malından vazgeçmeye razı olduğu miktarın azalmasına denir

10-Arrow çıkmazı (imkansızlık teorisi) nedir ?

Arrowa göre adil bir oylama yöntemi ve bireysel tercihler ile toplumsal tercihler arasında tutarlılık toktur.Ortak bir oylama yapılabilmesi için ise ;

-seçimler serbestçe yapılmalıdır

-alternatifler dikte edilmemelidir

-alternatifler sıralamayı bozmamalıdır

-sıralam sonunda ortaya çıkan refah fonksiyonu tek bir sosyal sıralamaya imkan vermelidir

11-Arz yanlı iktisat yaklaşımını açıklayın ?

Enflasyon ile işsizliğin aynı anda ortaya çıktığı dönemde,stagflasyon sorununa çözüm aramak için ortaya çıkan yaklaşımdır.Bu yaklaşıma göre enflasyonla mücadeledeki amaç toplam arzı artırmaktır.Üretim maliyetleri üzerindeki yüksek vergilerin kaldırılması gerektiğini savunurlar

12-Azalan verimler kanunu nedir ?

Kısa dönemde değişken girdi miktarı sürekli olarak artırılırsa çıktı miktarı önce artan hızla,daha sonra azalan hızla artar ve daha sonra da azalır.Bu olaya azalan verimler kanunu denir

13-Bağlı ticaret anlaşma ve türleri nelerdir ?

-takas

-kliring

-switch

-geri satın alma

14-Başabaş noktası nedir ?

Toplam hasılatın toplam maliyete eşit olduğu (TR=TC) noktaya başabaş noktası denir.Burada kar yada zarar yoktur,bu nokta kara geçiş noktasıdır

15-Bedavacılık sorunu nedir ?

Bireyin hiçbir kamusal faaliyete katılmayıp yükümlülük altına girmeden,başkaları için üretilen mallarıdan yararlanmak ister.Malı satın alan kişiler dışında başkalarının da kullanmasına bedavacılık sorunu denir

16-Bebek endüstri tezi nedir ?

Yeni gelişen ve ihracat potansiyeli yüksek olan endüstrilere,gelişene kadar destek verilip diğer endüstrilere karşı korunmasına denir

17-Bedelsiz ithalat

Ülkeden herhangi bir döviz çıkışı olmadan,yurtdışında elde edilen gelir ve kazançlarla yurtdışından alınan malların ülke içine sokulmasıdır

18-Benthamcı sosyal refah yaklaşımı nedir ?

Benthama göre sosyal refah toplumdaki farklı bireylerin faydalarının toplamına eşittir.Bunun için sosyal refahın maksimize edilebilmesi sadece bireysel faydaların toplamının maksimize edilmesi ile mümkün olur

19-Bergson kriteri nedir ?

Politikada karar verecek olanlar,kendi değer ve hükümlerine göre yada etkisi altında kaldıkları kişi ve grupların değer ve hükümlerine göre bir karar alırlar yada almazlar

20-Bertrand modelini açıklayın ?

Bertrand modelinde fiyat seviyesi veri olarak kabul edilir.Firmalar rakiplerinin fiyat seviyesini değiştirmeyeceklerini düşünerek karar alırlar

21-Beveridge eğrisini açıklayın ?

İşsizlik türlerini birbirlerinden ayırmak için geliştirilmiş bir modeldir.Beveridge eğrisi açık iş ile işsizlik arasındaki negatif ilişkiyi gösterir

22-Borç servis oranı nedir ?

Borç servis oranı cari yılda ödenilecek dış borç anapara ve faiz ödemelerinin ihracat gelirlerine oranıdır.Bu oranın yüksek olması devletin borçalarını ödemede yetersiz kaldığının göstergesidir

23-Bütçe doğrusunu açıklayın ?

Tüketicinin gelirinin tamamını harcayarak satın alabileceği mal bileşimlerini gösteren noktaların geometrik yerine denir.Malların fiyatlarında değişiklik yokken tüketicinin geliri artarsa bütçe doğrusu sağa,geliri azalırsa bütçe doğrusu sola kayar

24-Cari açık nedir ?

Cari açık mal ithalat ve ihracatı ile birlikte hizmet ithalat ve ihracatının da göz önüne alınarak hesaplandığı,ithalatın ihracattan fazla vermesi durumudur.

Bir ülkenin ihraç ettiği mal ve hizmetlerden elde ettiği gelirin,ülkenin yurt dışından ithal ettiği mal ve hizmetlere yaptığı ödemelerden az olmasına denir

25-Chamberlin modelini açıklayın ?

Bu modele göre firmalar birbirlerinin kararlarından etkilenirler ancak bağımsız hareket ederler.Firmalar hatalarından ders alırlar

26-Coase teoremini açıklayın ?

Dışsal ekonomilerde mülkiyet hakkı değişiminde ortaya çıkan iki taraftan,zararı olanın zarar görenle anlaşarak zararı karşılamasını ve bunun sonucunda da ekonomik etkinliğin artmasını öngeren teoreme denir

27-Cobb Douglas üretim fonksiyonu nedir ?

Negatif eğimli bir eş ürün eğrisi olan ve ikame esnekliği 1 e eşit olan üretim fonksiyonuna denir

28-Cobweb(örümcek ağı) teoremini açıklayın ?

Tarımsal ürünlerde meydana gelen arz-fiyat değişmesini inceleyen teoremdir.Tarım piyasasındaki üreticilerin ürünlerini üretirken bir önceki yılın fiyatlarını dikkate almaları sonucu oluşan dalgalanmaları inceler.Burada arz talebe bir yıl gecikmeli olarak uygulanmaktadır.Bunun sonucunda da sürekli dalgalanma,dengeye yönelik dalgalanma ve dengeden uzaklaşan dalgalanmalar meydana gelir

29-Cournot modeli nedir ?

Bu modele göre firmalar arasındaki rekabet miktar rekabetidir.Firmalar karar alırken rakiplerinin üretim miktarını değiştirmeyeceğini düşünerek hareket ederler

30-Çapraz kur nedir ?

İki yabancı para ve bu iki paranın her birinin bir üçüncü yabancı para ile arasındaki döviz değişim kuruna denir.Örneğin elimizdeki 100 doları sterline çevirmek istiyorsak,bunu önce tl ye daha sonra sterlin e çevirmeden,direk dolardan sterline çevirebilme imkanı sağlayan kura çapraz kur denir

31-Damping ne demektir ?

İhracat endüstrisindeki bir firmanın,malını dış piyasada iç piyasadakinden daha düşük bir fiyata satmasına denir

32-Dengeli kalkınma modeli nedir ?

Rosenstein ve Rodan tarafından geliştirilmiştir.Piyasada faaliyet gösteren birkaç büyük sektöre değil,tüm sektörlere aynı anda yatırım yapılması gerektiğini öngören modeldir

33-Dengesiz kalkınma modeli nedir ?

Hirschman tarafından geliştirilmiştir.Ekonomide potansiyel kalkınmayı sağlayabilmek için sadece piyasadaki öncü sektörlere yatırım yapılması gerektiğini öngören modeldir

34-Deflasyon nedir ?

Fiyatlar genel seviyesinde meydana gelen sürekli azalışa denir

35-Deflasyonist dönemlerde uygulanması gereken para politikaları nelerdir ?

-para arzı artırılır

-reeskont oranı azaltılır

-zorunlu karşılık oranı azaltılır

-disponibilite oranı azaltılır

36-Deflasyonist dönemlerde uygulanması gereken maliye politikaları nelerdir ?

-kamu harcamaları artırılır

-vergiler azaltılır

-dış borçlanmaya gidilir

-bütçe açığı verilir

37-Değer paradoksu nedir ?

Bir malın fiyatını ve değerini belirleyen marjinal faydasıdır.Elmas-su örneğine bakarsak su doğada elmasa göre daha fazladır ve bunun için de marjinal faydası elmasa göre daha düşüktür.Bunun sonucunda da su elmasa göre daha ucuz ve değersizdir

38-Depresyon nedir ?

Ekonomide iki çeyrek üst üste deflasyon yaşanması,ekonomik büyümenin negatif olması yada üretimin durması durumlarına depresyon denir

39-Devalüasyon nedir ?

Ülkenin milli parasının yabancı paralar karşısında değerinin düşürülmesine denir.Devalüasyon sonucu ihraç mallarının fiyatları ucuzlar ve ihracat artar,böylece döviz girişi artar ve ödemeler bilançosu dengelenir

40-Dezenflasyon nedir ?

Fiyatlar genel seviyesindeki artış hızının yavaşlamasına denir

41-Dışsallık nedir ve türleri nelerdir ?

Bir tüketici veya üreticinin yapmış olduğu faaliyetler sonucu başka bir tüketiciye veya üreticiye yapmış olduğu katkı yada vermiş olduğu zararlara dışsallık denir.Pozitif dışsallık tüketici yada üreticinin olumlu olarak etkilenmesidir.Negatif dışsallık ise tüketici yada üreticinin zarara uğraması ve olumsuz etkilenmesidir

42-Dışlama etkisini açıklayın ?

Kamu harcamalarında meydana gelen artış,para talebini ve faiz oranlarını artırır.Faiz oranlarındaki artış da özel kesim yatırımlarının azalmasına sebep olur.İşte bu duruma dışlama etkisi denir ve LM eğrisinin dikey eksene paralel olduğu klasik bölgede dışlama etkisi tamdır

43-Dış ticaret açığı nedir ?

Dış ticaret açığı mal ithalat ve ihracatı sonucunda,ithalatın ihracattan fazla olması sonucu oluşan açıktır

44-Dış ticaret politika amaçları nelerdir ?

-otarşi sağlamak(ekonomik açıdan kendi kendine yeterlilik)

-dış rekabetten korunma

-ekonomik liberalizasyon

-iç piyasaları düzenlemek

-iç ekonomik istikrar sağlamak

45-Dış ticaret politika araçları nelerdir ?

-gümrük tarifeleri

-tarife dışı araçlar

-ithalat kotaları

-görünmez engeller

-gönüllü ihracat kısıtlamaları

46-Differansiyel rant nedir ?

Ricardoya göre artan nüfus sonucu az verimli topraklar da tarıma açılır fakat ellerinde verimli toprak olanlar fazla maliyete katlanmadan diğer toprak sahiplerine göre daha çok gelir elde ederler.İşte bu kazança differansiyel rant denir

47-Disponibilite oranı nedir ?

Merkez bankasının belirlediği miktar dahilinde tüm bankaların halizhazırda bulundurması gereken mevduat oranına denir.Disponibilite oranı para politikası aracı olarak kullanılmaktadır

48-Dolarizasyon (tam para ikamesi) ne demektir ?

Bir ülkenin ulusal parasını tamamen terk edip,yabancı para birimini resmi para birimi olarak kullanmasına dolarizasyon denir

49-Dotasyon ne demektir ?

Herhangi bir kamu ekonomisinin,başka bir kamu ekonomisinin yararı için yapmış olduğu harcamalara denir.Örneğin genel bütçeden özel bütçelere yapılan hazine yardımı bu tür harcamalardır

50-Döviz kuru sistemleri nedir açıklayın ?

_sabit döviz kuru,para otoritesi tarafından döviz kurunun sabitlenmesidir

_esnek döviz kuru,para otoritesi kura müdehale edemez ve döviz kuru piyasaya göre belirlenir

51-Döviz piyasasında geleceğe yönelik işlemler nelerdir ?

-swap

-opsiyon

-future forward

-hedging

-spekülasyon

52-Dul küpü teorisi nedir ?

Ücretliler ve sermaye sahiplerinin tasarruf eğilimleri sabit tutulduğunda,gelir içindeki kar payının yatırım-hasılaya oranı ile belirlenmesine denir.Bu durum da ücretlilerin kazandıklarını harcamalarına,sermaye sahiplerinin ise harcadıklarını kazanmalarına neden olur

53-Dünya bankasının amaçları nelerdir ?

Dünya bankası ve Imf 1944 yılında yapılan Bretton Woods konferansında alınan kararlar sonucu 1946 yılında kurulmuştur.Türkiye ise bu kuruluşlara 1947 yılında üye olmuştur

-üye ülkelerin bilançolarındaki dengesizlikleri gidermek

-dünya kaynaklarının gelişmesine yardımcı olacak yatırımları yapmak

-az gelişmiş ülkelerin sermaye ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmak

-üye ülkelerin ulusal parasının dış değerinde istikrar sağlamak

54-Düşük mal nedir ?

Tüketicilerin geliri arttıkça tüketilen mal miktarının azaldığı mallara denir

55-Edgeworth kutu diyagramını açıklayın ?

Dikey ve yatay kenarların,ya farklı malları yada farklı faktörleri simgelediği dikdörtgen şeklinde bir diyagramdır.Dikdörtgenin alanı içinde yer alan noktaların,çeşitli mal yada faktör bileşimlerini gösterdiği  ve en etkin tüketim yada üretim bileşimlerinin farksızlık eğrileri yada eş ürün eğrileri aracılığıyla belirlendiği diyagrama denir.Tüketiciler arası denge noktalarını birleştiren eğriye sözleşme eğrisi ; üreticiler arası denge noktalarını birleştiren eğriye de mukavele eğrisi denir

56-Ekonomik(iktisadi) birlik nedir ?

Birliğe üye olan ülke ekonomilerinin ekonomik ve sosyal politikalar ile tam olarak birleştirilmesidir.Özellikle de tek para sistemi ekonomik birliğin temelini oluşturur

57-Ekonomik kar nedir ?

Toplam gelirden örtülü ve açık maliyetleri de içeren toplam maliyetlerin çıkarılması sonucu oluşan kara denir

58-Emek arzını açıklayın ?

Bireyin boş zaman ile çalışma tercihi arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir.Ücret oranları arttıkça kişiler daha çok çalışmak isteyip emek arz ederler,buraya kadar emek arz eğrisi pozitif eğimlidir ve ikame etkisi gelir etkisinden büyüktür.Ancak bir noktadan sonra ücretler artsa da kişiler artık çalışmayı değil dinlenmeyi tercih ederler,bu noktadan sonra da emek arz eğrisi negatif eğimli hal alır ve gelir etkisi ikame etkisinden büyüktür

59-Enflasyon nedir ?

Fiyatlar genel seviyesinde meydana gelen sürekli artışa denir

60-Enflasyon ataleti ne demektir ?

Enflasyonu düşürmek için uygulanan politikalara karşın,iktisadi karar birimlerinin geçmiş dönemki enflasyon beklentilerini sürdürmeleri nedeniyle,enflasyon oranının düşmeye karşı direnç göstermesi ve yapışkan hale gelmesidir

61-Enflasyon hedeflemesi nedir ?

Merkez bankalarının genellikle hükümet ile birlikte para politikası amacı olarak belli bir enflasyon oranı belirlemelerine denir.Buradaki temel hedef ise fiyat istikrarını sağlamaktır

62-Enflasyon vergisi nedir ?

Enflasyon dönemlerinde bireyin nominal gelirindeki artış sebebiyle daha fazla harcama yapması sonucunda aradaki farkın devlete vergi gibi aktarılmasını sağlamasına denir

63-Enflasyonist dönemlerde uygulanması gereken para politikaları nelerdir ?

-para arzı azaltılır

-reeskont oranı artırılır

-zorunlu karşılık oranı artırılır

-disponibilite oranı artırılır

64-Enflasyonist dönemlerde uygulanması gereken maliye politikaları nelerdir ?

-kamu harcamaları kısılır

-vergiler artırılır

-iç borçlanmaya gidilir

-bütçe fazlası verilir

65-Enflasyonun gelir dağılımı üzerindeki etkisi nedir ?

Enflasyonist dönemlerde paranın satın alma gücü azaldığı için sabit gelirlilerin reel geliri azalır.sermaye geliri elde edenler ise spekülatif hareketlerle faiz ve kambiyo geliri gibi gelir elde ederler.Yani gelir dağılımı sabit gelir elde edenlerden sermaye geliri elde edenlere doğru kayarak gelir dağılımında adaletsizlik oluşur

66-Engel eğrilerini açıklayın ?

Malın fiyatı sabitken tüketicinin geliri ile alabileceği mal bileşimini gösteren eğridir.Gelir tüketim eğrisi yardımıyla çizilen eğrilerdir ve Gelir tüketim eğrileri ile engel eğrilerinin şekli aynıdır

67-En çok kayırılan ülke ne demektir ?

Bir ülkeye dış ticarette uygulanan tarifeler ve kuralların tamamının,GATT üyesi tüm ülkelere aynı şekilde uygulanması ilkesine denir

68-Eş maliyet doğrusu nedir ?

İki girdiden belirli bir harcama karşılığında satın alınabilecek maksimum miktarları gösteren doğruya denir

69-Eş ürün eğrisinin özellikleri nelerdir açıklayın ?

-negatif eğimlidirler

-üzerindeki her noktada aynı girdi miktarını gösterir

-orijine göre dış bükeydir ve orjinden uzaklaştıkça toplam ürün artar

-birbirini kesmezler

70-Etkinlik nedir ?

Ekonomide var olan mevcut kaynakların toplumun gereksinimini en iyi karşılayacak şekilde üretime koşulmasına etkinlik denir

71-Euro dolar nedir ?

Abd dışında bulunan banka ve diğer kurumlarda açılan dolar hesaplarına denir

72-Faiz oranı etkisi(keynesyen etki) nedir ?

Keynes e göre nominal para arzı sabitken fiyatlar düşerse  reel para arzı artar.Bunun sonucunda faiz oranları azalır ve yatırımlar artar ve daha fazla reel gelir elde edilir

73-Farksızlık eğrisinin özellikleri nelerdir açıklayın ?

-negatif eğimlidirler

-üzerindeki her noktada aynı faydayı gösterir

-orijine dış bükeydir ve orjinden uzaklaştıkça fayda düzeyi artar

-birbirini kesmezler

74-Fedakarlık oranı nedir ?

Anti enflasyonist politikalar sonucunda gsmh da ortaya çıkan yüzde azalmanın enflasyonda ortaya çıkan yüzde azalmaya oranıdır

75-Finansal derinleşme nedir ?

Ekonomide finansal araçlarda ortaya çıkan yenilik sürecinde,tasarrufları yatırımlara dönüştüren kanalların yaygınlaşmasına denir

76-Fisher etkisi nedir ?

Beklenen enflasyonda meydana gelecek bir birimlik değişme,nominal faiz oranını aynı miktar ve aynı yönde değiştirecektir çünkü (reel faiz : nominal faiz – beklenen enflasyon)

77-Fiyat farklılaştırması nedir ?

Monopolcünün karını maksimum etmek için aynı malı değişik alıcılara farklı farklı fiyatlardan satmasına denir

-1.derece fiyat farklılaştırma ; her tüketiciye farklı fiyat uygulanması

-2.derece fiyat farklıllaştırma ; satılan mal miktarı arttıkça farklı fiyat uygulanması

-3.derece fiyat farklılaştırma ; piyasa gruplarına göre ayrı fiyat uygulanması

78-Fiyat intibakı(walrasgil) nedir ?

Arz fazlası durumunda fiyat denge fiyatından yüksektir.Piyasanın dengeye gelebilmesi için satıcının malın fiyatını düşürmesi gerekmektedir.Talep fazlası durumunda ise fiyat denge fiyatından düşüktür.Tüketiciler daha yüksek ücretler vererek malı almaya razı olurlar,böylece fiyat tekrar artma eğilimi göstererek dengeye yönelir

79-Fiyat liderliği nedir ?

Oligopol piyasalarında piyasada lider konumda olan firmanın fiyat belirlemesine denir.Fiyat bu lider tarafından belirlenir,diğer firmalar da bu fiyatı izlerler

80-Fiyat tabanı(taban fiyat) nedir ?

Hükümet tarafından piyasada satılacak olan malın en düşük fiyatının belirlenmesidir.Üreticiyi korumaya yönelik bir uygulamadır.Fiyatın denge fiyatı üzerinden belirlenmesi sonucu arz fazlası oluşur ve bu uygulamanın başarılı olabilmesi için oluşan bu arz fazlasının hükümet tarafından alınması gerekir

81-Fiyat tavanı(tavan fiyat) nedir ?

Hükümet tarafından piyasada satılacak olan malın en yüksek fiyatının belirlenmesidir.Tüketiciyi korumaya yönelik bir uygulamadır.Fiyatın denge fiyatının altında belirlenmesi sonucu talep fazlası oluşur ve bunlar sonucunda karaborsa sorunu ortaya çıkar

82-Fiyat tüketim eğrisini açıklayın ?

Tüketicinin geliri ve mallardan birinin fiyatı sabitken,diğer malın fiyatının değişmesi sonucu ortaya çıkan denge noktalarının birleştirilmesiyle elde edilen eğriye denir

83-Forfaiting nedir ?

Uzun vadeli kredili ihracattan doğan alacak hakkının,dönülmeyecek şekilde iskonto yoluyla temlik edilmesidir(devredilmesidir)

85-Future Forward nedir ?

Belirli miktarda dövizin gelecekte belirli bir zamanda ve yine belirli bir kur düzeyinden alım ve satımına imkan sağlayan piyasalara denir

86-Füzyon ne demektir ?

Füzyon şirket evliliği anlamına gelmektedir.Bir büyük işletmenin bir yada birkaç küçük işletmeyi satın almasıyla oluşan şirket birleşme türüne denir

87-Gelir tüketim eğrisini açıklayın ?

Tüketicinin zevkleri ve malların fiyatları sabitken nominal gelirin değişmesi sonucu ortaya çıkan denge noktalarının geometrik yerine denir

88-Genel denge analizi(walras) nedir açıklayın ?

Herhangi bir malın arz yada talebini etkileyen tüm faktörlerin göz önüne alınmasıyla yapılan denge analizine denir

89-Genişleme yolu eğrisi nedir ?

Faktör fiyatları veri iken farklı maliyet olanaklarına göre,işletmenin seçeceği optimum faktör bileşimlerinin geometrik yerine denir

90-Giffen paradoksunu açıklayın ?

Herhangi bir malın fiyatı arttıkça o mala olan talebin de artması durumuna giffen paradoksu denir.Talep kanununa aykırı olan durumdur

91-Gini katsayısı nedir ?

Lorenz eğrisi yardımıyla gelir dağılımında adaletsizliği ölçmeye yarayan katsayıya gini katsayısı denir. Gini katsayısı 0 ile 1 arasında değerler alır.Katsayı 0 a yaklaştıkça adalet artar,1 e yaklaştıkça adaletsizlik artar.Türkiyede 2013 verilerine göre gini katsayısı 0,42 dir

92-Gösteriş(snop) etkisi nedir ?

Bir kişinin,tüketimi artan mala olan talebinin artması durumuna denir

93-Gresham yasası nedir açıklayın ?

Bir ekonomide var olan kötü ve değersiz olan paranın daha çok kullanılarak,iyi ve değerli olan parayı piyasadan kovmasına denir

94-Gayri safi milli hasılayı belirleyen unsurlar nelerdir ?

-tüketim (c)

-yatırım  (ı)

-kamu harcamaları (g)

-net ihracat (nx)

95-Gurley Shaw yaklaşımını açıklayın ?

Hane halkının alternatif likit değer olarak kabul edebileceği tüm değerlerin para arzı tanımına dahil edilmesi gerektiğini öne süren yaklaşımdır

96-Gümrük birliği nedir ?

Gümrük birliği yapan ülkelerin kendi aralarında gümrük tarifelerini kaldırdığı,ancak dışarıya karşı ortak dış gümrük tarifesi uyguladığı birlik türüne denir

97-Hakim stratejiyi açıklayın ?

Oligopol piyasasında,firmaların diğer firmalara bakmadan,kendisi için en iyi stratejiyi seçmesine denir

98-Heackser ohlin teorisi

Bu teoriye görebir ülke hangi üretim faktörüne zengin olarak sahipse o mallarda karşılaştırmalı üstünlük sağlar,yoğun olan malı ihraç eder ve kıt olan malı da ithal eder

99-Hedging(döviz) nedir ?

Bir menkul kıymetin bugünkü fiyat düzeyinin gelecekte değişebilmesi riskinden koruyarak garanti altına alınmasına denir

100-Heteredoks istikrar politikaları nelerdir ?

Enflasyonis dönemlerde sıkı para ve maliye politikası uygulanarak ekonomik istikrar sağlanmaya çalışılmasına denir

101-Hızlandıran nedir ?

Tüketim harcamalarında meydana gelen bir birimlik değişmenin,yatırımlar üzerinde oluşturduğu etkiye hızlandıran etkisi denir

102-Hicks yaklaşımı nedir ?

Gelir ve ikame etkilerinin ayrıştırılmasında kullanılmıştır.Hicks e göre gelir ve ikame etkisini bulabilmek için başlangıç fayda düzeyi dikkate alınır.Hicks e göre telafi edilmiş talep eğrisi,ikame etkisi daha az olduğu için daha diktir

103-Histerisis (çekim) etkisi nedir ?

Ekonomide bir değişkenin geçici bir şokla karşılanması sonucu,şokun ortadan kalmasına rağmen değişkenin değerinin eski seviyesine dönmemesi durumuna denir

104-Holdrop yaklaşımı nedir ?

Para arzı tanımını birincil likidite ve ikincil likidite olarak yani para ve para benzeri olarak tanımlayan yaklaşıma denir

105-Hollanda hastalığı nedir ?

Bir ülkede ani bir şekilde üretim artışı sonucunda yaşanan ekonomik daralmaya denir

106-Hoş olmayan monetarist aritmetik ne demektir ?

Sargent ve Wallace tarafından geliştirilmiştir.Bu yaklaşıma göre uzun dönemde bütçe açıklarının para basılarak finanse edilmesi yerine,borçlanılarak finanse edilmesi enflasyonu daha da artıracaktır

107-IMF nin amaçları nelerdir ?

Imf ve Dünya bankası 1944 yılında yapılan Bretton Woods konferansında alınan kararlar sonucu 1946 yılında kurulmuştur.Türkiye ise bu kuruluşlara 1947 yılında üye olmuştur

-uluslar arası parasal işbirliğini geliştirmek

-çok taraflı ödemeler sistemi kurmak

-uluslar arası kredi piyasasını düzenlemek

-uluslar arası döviz kurlarında istikrar sağlamak

108-İhtiyaç nedir ?

Karşılandığı zaman mutluluk ve haz veren,karşılanmadığı zaman ise mutsuzluk hissedilen şeylere denir

109-İkame esnekliği nedir ?

Sermaye emek oranındaki değişmenin,marjinal teknik ikame oranındaki değişmeye bölümü ile bulunan esnekliktir

110-İkinci en iyi teori nedir ?

Piyasanın devletin müdehalesiyle dengeye gelmesine denir

111-İkiz açık nedir ?

Bir ekonomide  cari açık ile bütçe açığının aynı anda meydana gelmesine ikiz açık denir

112-İktisadi büyüme ile iktisadi kalkınma arasındaki fark nedir ?

İktisadi büyüme ekonomideki kaynak miktarını artırmaktır,iktisadi kalkınma ise insanların yaşam düzeylerini iyileştirmek,eğitim ve sağlık imkanlarını geliştirmektir.Ancak eğer ekonomide olumlu bir sonuç alınmak istenirse bu ikisi birlikte uygulanmalıdır

113-İktisadi hoşnutsuzluk(mutsuzluk endeksi) nedir ?

Bir ekonomideki enflasyon oranı ile işsizlik oranı toplamına iktisadi hoşnutsuzluk denir

114-İstek ile talep arasındaki fark nedir ?

İstek kişinin herhangi bir mal yada hizmeti yalnızca istemesi ve bunun için bir girişimde bulunmamasıdır.Talep ise herhangi bir mal yada hizmeti istmesi ve bunu da karşı taraftan elde etmeye çalışması ve bunun için girişimde bulunmasıdır

115-İşba(doyum) noktası nedir ?

Toplam faydanın en yüksek,marjinal faydanın ise sıfır olduğu noktaya denir

116-İşsizlik ve işsizlik türleri nelerdir ?

İşsizlik,yetişkin yaşta olan ve çalışmayan insan sayısıdır.İşsizlik oranı işsiz sayısının işgücüne (çalışanlar+işsizler) oranlanmasıyla bulunur

-geçici(friksiyonel) işsizlik; iş gücüne yeni katılanlar ile mevcut işlerini terketmiş olanların,uygun bir iş buluncaya kadar geçen sürede yaşanan işsizlik türüdür

-yapısal işsizlik; coğrafi farklılıklardan ve talep değişmelerinden kaynaklanan emeğin anında uyum sağlayamaması olarak tanımlanan işsizlik türüdür

-doğal işsizlik oranı; geçici işsizlik ile yapısal işsizliğin toplamına denir

-devrevi işsizlik; ekonomideki dalgalanmalardan kaynaklanan işsizlik türüdür

-gizli işsizlik; üretime katıldığı halde marjinal fiziki ürünü sıfır olan işsizlik türüdür

-iradi işsizlik; cari ücret düzeyinde iş bulabildiği halde çalışmak istemeyenlerin oluşturduğu işsizlik türüdür

117-İthal ikameci politika nedir ?

Bir ülke ekonomisinde ithalat yapmayıp,ithal edilecek malı o ülke içerisinde üretme politikasına denir.Bir nevi dışa kapalı ekonomi durumuna denir

118-J eğrisi nedir açıklayın ?

Devalüasyonun net ihracat üzerindeki etkisini gösteren eğriye J eğrisi denir.Yapılan devalüasyon etkisini hemen göstermez ve önce net ihracat açığı daha da artar,ancak piyasalar devalüasyona uyum sağladığı andan itibaren net ihracat açığı azalır.Net ihracat açığının izlediği bu yol J harfine benzediği için eğriye J eğrisi denilmiştir

119-Kaldıraç etkisi nedir ?

Kamu harcamalarının,özel harcamalardaki yetersizliği telafi ederek ekonomiyi tekrar canlanma sürecine sokmasına kaldıraç etkisi denir

120-Kaldor tazmin kriterini açıklayın ?

Toplumda herkesin refahı artarsa sosyal refah artar,bazılarının refahı artarken bazılarınınki sabit ise sosyal refah yine artar ve bu iki durumda da tazmin yoluna başvurulmaz.Ancak bazılarının refahı artarken bazılarınınki azalıyor ise burada tazmin prensibine başvurulur.Yeni bir politika sonucu kazanacakların kazançları kaybedeceklerin zararlarından fazlaysa  sosyal refah artar

121-Kapatma noktası nedir ?

Fiyatın ortalama değişken maliyete eşit olduğu (P=AVC) noktaya kapatma noktası denir.Burada firmalar bu noktanın üstündeyken üretime devam edebilirler ancak bu noktadan sonra üretim yapmak firmalar için zararlı olacaktır ve üretimlerini durduracaklardır

122-Kapsam(alan) ekonomiler nedir ?

Birbiriyle bağlantılı birden fazla ürünün tek bir firma tarafından üretilmesi sonucu maliyetlerinin düşmesine denir

123-Kararlı ve kararsız denge nedir ?

Kararlı denge,bozulma halinde dışarıdan herhangi bir müdehaleye gerek duymadan kendiliğinden düzelen dengedir.Kararsız denge ise bir kez bozulduğunda dışarıdan müdehale olmadan eski konumuna gelemeyen dengedir

124-Kar teorisi nedir ?

Schumpeter tarafından geliştirilen teoridir.Bu teoriye göre girişimciler yenilik yaparak kar elde ederler,ancak taklitçiler kısa zamanda taklit ederler ve kar ortadan kalkar

125-Kartel nedir ?

Aynı alanda faalşiyet gösteren birden fazla işletmenin,aralarındaki rekabeti engellemek için yapmış oldukları ve kendi bağımsızlıklarını yitirmeden birleşmelerine kartel denir

126-Kelebek etkisi nedir ?

Bir ekonomide ortaya çıkan küçücük bir krizin domino etkisi oluşturarak diğer ülkeleri de etkisi altına almasına denir

127-Kıtlık rantı nedir ?

Toprağın sabit olması nedeniyle,tarımsal ürünlere yönelik talebin artmasına bağlı olarak en verimsiz olan toprakların da üretime açılması sonucu tüm toprak sahiplerinin elde ettiği kazança denir

128-Kıtlık sorununun çözüm yolları nelerdir ?

-kaynak tahsisinde etkinlik sağlanmalı

-üretimde ve bölüşümde etkinlik sağlanmalı

-ekonomik istikrar sağlanmalı

-ekonomik kalkınma sağlanmalı

129-King kanunu(bolluk paradoksu) nedir ?

Tarımsal ürünlerin talep esnekliği birden düşüktür yani esnek değildir.Bu yüzden ürün bol olursa fiyatlar düşer fakat tüketiciler fazla tüketmez,ürün az olursa fiyatlar artar fakat üretim artırılamaz.Yani bu duruma iyi ürün kötü hasılat,kötü ürün iyi hasılat denilmektedir

130-Klasik dikotomi yaklaşımı nedir ?

Klasik iktisatçılara göre,reel değişkenlerin para arzından bağımsız olarak belirlenebilmesine klasik dikotomi denir.Para arzındaki değişmeler yalnızca fiyatlar genel seviyesinde aynı yönde ve aynı oranda etki eder (M.V = P.T)

131-Kliring nedir açıklayın ?

Kliring takasın biraz daha gelişmiş halidir.İmzalanan bir anlaşma ile belli bir dönem takas olanağı sağlamaktadır.Kliring döviz kullanılmadan ithalata olanak sağlar ve ihracatı zor olan malların ihraç edilmesine olanak sağlar

132-Köşe dengesi nedir ?

İki maldan sadece birisinin kullanılarak faydanın maksimize edilebileceği duruma denir.Köşe dengesi farksızlık eğrisinin eksenlerden birini kestiği noktayı ifade eder

133-Kredi tayınlaması nedir ?

Kredi piyasasında talebin arzı aşması nedeniyle kredi almak isteyenlerin artması,ancak kısıtlamalar sonucu cari faiz oranından istedikleri kadar krediyi alamamalarına denir

134-Kumanda ekonomisini açıklayın ?

Ekonomik faaliyetler üzerindeki kararların,siyasal gücü kontrol eden organlar tarafından alındığı ekonomi türüdür

135-Laffer eğrisini açıklayın ?

Vergi oranı ile vergi hasılatı arasındaki ilişkiyi gösteren eğriye denir.Vergi oranları belirli bir noktaya kadar artılırsa vergi hasılatı da artar.Ancak vergi oranı optimum nokta aşıldıktan sonra artırılmaya devam ederse vergi hasılatı azalır

136-Leontief paradoksu nedir ?

Heackser ohlin teorisine göre her ülke elinde en fazla bulundurduğu malı ihraç etmeli,az olanı ise ithal etmelidir.Yani ülkeler emek yoğun ve sermaye yoğun mallarına göre ticaret yapmalıdır.Ancak Leontief bu durumun paradoks olduğunu ABD yi ele alarak açıklamıştır.Teoriye göre ABD nin ihraç ürünleri içinde sermaye faktörünün daha yoğun çıkması gerekirken emek faktörü yoğunluğu daha yüksek çıkmıştır.Bu durum Heackser ohlin teorisinin paradoksu olmuştur

137-Lerner endeksi nedir ?

Piyasada monopol gücünün yada monopolün fiyat belirleme gücünün ölçüldüğü endekstir.Lerner endeksi 0 ile 1 arasında değerler alır.Endeks 0 ise tam rekabet,1 ise monopol piyasalara hakimdir

138-Libor nedir açıklayın ?

Londra bankalar arası para piyasasında kredibilitesi yüksek olan bankaların birbirlerine dolar üzerinden borç verme işlemlerinde uyguladıkları faiz oranına denir

139-Likidite tuzağı nedir ?

Para arzını artırarak daha fazla faiz oranının düşürülemediği,bireylerin paralarını cebinde tutmak istediği ve maliye politikasının tam etkin olduğu LM nin yatay eksene paralel olduğu durumdur

140-Limit fiyatlandırması nedir ?

Oligopol piyasalarında firmanın hem maliyetlerini karşılayıp hem de başka firmaların piyasaya girişlerine engel olmasını sağlayan fiyatlamaya denir

141-Lorenz eğrisi nedir ?

Gelir dağılımında adaleti göstermek amacıyla kullanılan bir eğridir.Lorenz eğrisi mutlak eşitlik doğrusuna yaklaştıkça gelir dağılımında adalet artar,uzaklaştıkça gelir dağılımında adaletsizlik artar.Bunu ölçen katsayıya da gini katsayısı denir.Gini katsayısı 0 ile 1 arasında değerler alır.Katsayı 0 a yaklaştıkça adalet artar,1 e yaklaştıkça adaletsizlik artar

142-Lucas kritiği nedir ?

Bir ekonomide hükümet yeni bir politika izlediğinde iktisatı yönetenler bu politikanın etkilerinin gelecekte de devam edeceğini varsayarak tahmin ederler.Oysa ki hükümetin izlediği yeni bir politika işçilerin ve firmaları etkileyerek mevcut politikanın ve yapının değişmesine yol açar.Bu yüzden yeni bir iktisat politikasının etkilerini,mevcut olan yapının değişmeyeceğini düşünerek tahmin etmek anlamsız bir yaklaşım olur

143-Lundberg gecikmesi nedir ?

Talebin doğduğu an ile bu talebi karşılamak için üretimde meydana gelen artış arasındaki gecikmeye denir

144-Maastricht anlaşması nedir ?

Maastricht anlaşması 1922 yılında imzalanan ve Avrupa ekonomi topluluğunun(AET) Avrupa birliği(AB) olması yolundaki son adım olan,ekonomik ve parasl birliği gerçekleştirmeyi amaçlayan anlaşmadır

145-Mal farklılaştırması nedir ?

Bir mal yada hizmetin rakip firmanın mal yada hizmetinden çok az farkla farklı olmasına denir.Firmanın yeri,görünümü,tavrı ve reklamı mal farklılaştırılmasının başlıca nedenlerindendir

146-Mali kural nedir açıklayın ?

Bütçe disiplininin artması amacıyla,maliye politikası ile belirlenen ve bütçe rakamları üzerine konulan bir takım sınırlandırmalardır

147-Maliye politikasının amaçları nelerdir ?

-fiyat istikrarı sağlamak

-tam istihdam sağlamak

-ekonomik büyüme sağlamak

-ekonomik istikrar sağlamak

148-Maliye politikası nedir ve araçları nelerdir ?

Devletin vergi ve kamu harcamaları gibi araçları kullanarak,ekonominin tam istihdama ulaşmasını sağlamak ve adil gelir dağılımını sağlamak için uyguladığı politikalardır

-kamu harcamaları

-vergiler

-transfer harcamaları

-borçlanma

149-Mandal Takoz etkisi nedir ?

Bu hipoteze göre gelir arttığında tüketim artarken,gelir azaldığında tüketiciler harcamalarını azaltmak yerine tasarruflarını azaltırlar

150-Marjinal faydayı açıklayın ?

Tüketilen her yeni birim malın,önceki malların sağlamış olduğu toplam faydada oluşturduğu değişikliğe denir.Malın tüketim miktarı arttıkça faydası marjinal faydası azalır.Marjinal fayda toplam faydanın türevi alınarak bulunur

151-Marjinal ikame oranı nedir ?

Tüketicinin aynı farksızlık eğrisi üzerinde kalması şartıyla,bir maldan bir birim daha fazla tüketmek için vazgeçmeye razı olduğu diğer mal miktarına denir

152-Marjinal maliyet nedir ?

Üretim miktarı bir birim artırıldığında toplam maliyette meydana gelen değişmeye denir

153-Marjinal teknik ikame oranı nedir ?

Üreticinin aynı eş ürün eğrisi üzerinde kalması şartıyla,girdilerden birinin miktarı artırıldığında diğer girdiden kaç birim azaltılması gerektiğini gösteren orana denir

154-Marshal Lerner koşulunu açıklayın ?

Net ihracat açığının devalüasyon yapılarak kapatılması durumunu inceleyen koşuldur.Ancak bu koşulun olumlu etki yapabilmesi için ihracat fiyat esnekliği ile ithalat fiyat esnekliğinin toplamının birden büyük olması gerekmektedir

155-Mark up fiyatlama nedir ?

Post keynesyenlerce ortaya atılmıştır.Ortalama değişken maliyetlere belli bir yüzde marjın eklenmesiyle oluşturulan fiyatlama sistemine denir.Fiyatlar piyasaki değişik ve sabit maliyetlerdeki değişmelere cevap vermektedir

156-Meltzer gecikmesi nedir ?

Üretim artışı ile gelir artışı arasında yaşanan gecikmeye denir

157-Miktar intibakını(marshalgil) açıklayın ?

Piyasada mal miktarı olması gerekenden fazlaysa arz fiyatı fazlası oluşur.Bunun sonucu firmalar ürettikleri mal miktarını azaltırlar ve fiyatlar artma eğilimi gösterir.Piyasada mal miktarı olması gerekenden az ise talep fiyat fazlası oluşur.Bunun sonucu firmalar ürettikleri mal miktarını artırırlar ve fiyatlar azalma eğilimi gösterir

158-Milli gelir kavramları nelerdir açıklayın ?

-gayri safi milli hasıla ; belirli bir cari dönemde ülke vatandaşlarının ürettikleri nihai mal ve hizmetlerin toplam değeridir.gayri safi yurt içi hasıla ile net faktör gelirlerinin toplamına eşittir

-gayri safi yurtiçi hasıla ; belirli bir cari dönemde bir ülke içerisinde üretilmiş olan nihai mal ve hizmetlerin toplam değeridir

-safi milli hasıla ; gayrisafi milli hasıladan amortismanların çıkarılmasıyla bulunur ve ekonominin net gerçek gücünü gösterir

-milli gelir ; üretim faktörlerinin kullanılması sonucu elde edilen gelirlerin toplamına denir.Bunlar kar,ücret,faiz ve ranttır

-kişisel gelir ; vergilerin kesitilerinden önceki geliri ifada eder

-harcanabilir gelir ; kişisel gelirden dolaysız vergilerin çıkarılmasıyla elde edilir.Tüketim ve tasarrufun toplamına eşittir

159-Milli gelir hesaplama yöntemleri nelerdir ?

-üretim yöntemi ; belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir

-gelir yöntemi ; üretim faktörleri gelirine amortismanların eklenip sübvansiyonların çıkarılmasıyla hesaplanan yöntemdir

-harcama yöntemi ; ekonomik birimlerin cari dönemde yaptıkları harcamaların toplamıdır

160-Modern büyüme yöntemleri nelerdir ?

a)harrod domar büyüme modeli

_piyasada tam rekabet koşulu vardır

_sermaye birikimine önem verilir

_ölçeğe göre sabit getiri vardır

_leontief tipi üretim fonksiyonu kullanır

b)solow-neo klasik büyüme modeli

_piyasada tam rekabet koşulu vardır

_sermaye birikimine önem verilir

_ölçeğe göre sabit getiri vardır

_cobb douglas üretim fonksiyonu kullanılır

c)içsel büyüme modelleri

_piyasada eksik rekabet koşulu vardır

_teknolojiye önem verilir

_ölçeğe göre artan getiri vardır

_ak modeli,ar-ge modeli,beşeri sermaye modeli ve kamu politikası modeli içsel büyüme modellerindendir

161-Monopol gücü nedir ?

Monopol olan firmanın fiyat belirleyici konumda olmasına denir.Firmanın monopol gücü lerner endeksi ile ölçülür

162-Monopol piyasasını açıklayın ?

Tek bir firmanın bulunduğu ve o firmanın üretip sattığı malın yakın ikamesinin olmadığı,piyasaya giriş ve çıkışların büyük ölçüde engellendiği piyasaya denir.Tek bir satıcı karşısında çok sayıda alıcı bulunmaktadır

163-Monopolcü rekabet piyasasını açıklayın ?

Piyasada çok sayıda satıcı ve alıcının olduğu,piyasalara giriş ve çıkışın serbest olduğu,kişilerin tam bilgiye sahip olduğu ve malların birbirinden farklılaştığı(heterojen) piyasaya denir.Reklamın en çok görüldüğü piyasadır

164-Muhafaza fiyatı nedir ?

Satıcıların ellerindeki belirli bir malı satmaya razı oldukları en düşük fiyattır

165-Mukavele eğrisi nedir ?

Edgeworth kutu diyagramında,üreticiler arası denge noktalarını birleştiren eğriye denir

166-Mundell Fleming modelini açıklayın ?

Dışa kapalı olarak incelenen IS-LM modelinin,dışa açık şekilde IS-LM-BP olarak incelenmesidir.Mundell Fleming para ve maliye politikaları yanında ödemeler dengesini de ele alarak bu modeli çıkartmıştır.Tam olmayan sermaye hareketliliğinde BP eğrisi pozitif eğimliyken,tam sermaye hareketliliğinde BP eğrisi yatay eksene paraleldir

167-Mutlak gelir hipotezini açıklayın ?

Mutlak gelir hipotezi Keynes tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre gelir arttığında tüketim harcaması gelirden daha az artar.Bunun nedeni de marjinal tüketim eğiliminin(c) 0 ile 1 arasında değer almasıdır (0<c<1)

168-Nash dengesi nedir açıklayın ?

Oligopol piyasasında her iki tarafın da kendisi için en iyi stratejiyi rakiplerinin de seçeceğini düşünerek hareket etmesi sonucu oluşan dengeye nash dengesi denir

169-Negatif faiz nedir ?

Enflasyonist bir ortamda,faiz oranının enflasyon oranından düşük olması durumuna denir

170-Nispi gelir hipotezini açıklayın ?

Nispi gelir hipotezi Duessenbery tarafından geliştirilmiştir.Bu hipoteze göre gelir arttığında tüketim artarken,gelir azaldığında tüketiciler harcamalarını azaltmak yerine tasarruflarını azaltırlar

171-Normal mal nedir ?

Kişinin geliri arttıkça tüketimini de artırdığı mallara denir

172-Okun yasası nedir açıklayın ?

Ekonomik büyüme ile işsizlik arasındaki ters yönlü ilişkiyi kuran yasadır.Okun yasasına göre ekonomide %2.25 in üzerinde meydana gelen her %1 lik büyüme,işsizlik oranını %0.5 azaltacaktır

173-Olgun ekonomiler kuramı ne demektir ?

Gelişmiş ekonomilerde üretimin artık son noktalarına ulaşılmasına denir.Gelişmiş ekonomilerde gelir düzeyi yüksektir,tüketim harcamaları belli bir seviyeden sonra artmaz ve büyüme hızı yavaşlar.İstihdam seviyesi sadece yatırım harcamalarının miktarına bağlıdır

174-Oligopol piyasa nedir ?

Firmalar arasında karşılıklı bağımlılık olan ve çok sayıda alıcı karşısında az sayıda satıcının ir araya geldiği piyasaya denir.Oligopol piyasasında mal homojen ise tam oligopol,mal farklılaştırılmış ise eksik oligopol hakimdir

175-Olivera Tanzi etkisini açıklayın ?

Verginin tahakkukundna tahsiline kadar geçen sürece,verginin geç tahsil edilmesi nedeniyle paranın değerini kaybetmesine denir

176-Ombudsman(kamu denetçisi) ne demektir ?

Mağdur olan ve şikayetleri olan vatandaşların şikayeti üzerine harekete geçen,geniş yetkilerle donatılmış olan ve yönetimin yapmış olduğu haksızlıkları bulup kamu hizmetinin daha iyi işlemesini sağlayan kişilerdir.Kamu denetçilerinin ve kamu baş denetçisinin görev süresi 5 yıldır

177-Opsiyon nedir ?

Belirli bir menkul yada gayrimenkulün gelecekte belirli bir fiyattan satma yada alma hakkı veren tekniktir

178-Ortak Pazar nedir ?

Gümrük birliği unsurlarına ek olarak emek,sermaye,girişimci gibi üretim faktörlerinin üye ülkeler arasında serbestçe dolaşımına izin veren ve üçüncü ülkelere karşı ortak gümrük tarifesi uygulanan birliktir

179-Otomatik stabilizatörler nelerdir ?

Herhangi bir işlem yada iradeye ihtiyaç olmaksızın,daralma dönemlerinde genişletici,genişleme dönemlerinde ise daraltıcı etki oluşturarak ekonomiyi otomatik olarak istikrara getiren işlemlerdir

-artan oranlı gelir vergisi

-kurumlar vergisi

-transfer harcamaları

-sgk kesintileri

-sübvansiyonlar

-işsizlik sigortaları

-bireysel ve kurumsal tasarruflar

180-Oyun teorisi nedir ?

Oligopol piyasasında meydana gelen ve firmaların rakiplerinin tepkilerini ölçerek strateji geliştirmesine oyun teorisi denir.Bu teorinin en önemli özelliği ise iletişimin olmamasıdır

181-Ödemeler bilançosunda yer alan kalemler nelerdir ?

-cari işlemler hesabı

-sermaye hesabı

-resmi rezervler hesabı

-net hata noksan(istatistiki farklar) hesabı

182-Ödemeler bilançosunda harcama değiştirici işlemler nelerdir ?

-para politikası

-maliye politikası

-devalüasyon

183-Ödemeler bilançosunda harcama kaydırıcı işlemler nelerdir ?

-döviz kuru

-dış ticaret kısıtlamaları

-kambiyo denetimi

184-Ödünç verilebilir fonlar piyasası nedir ?

Wicksel tarafından uyarlanmış bir modeldir.Faiz hareketlerini ekonomideki toplam fonların arz ve talebi ile ilişki içinde ele alır.Yani fon arz ve talepteki değişmelerden hareketle faiz düzeyini açıklamaya çalışır.Yatırımların tasarruflara eşit olduğu noktada ödünç verilebilir fonlar piyasası dengeye gelmiş olur

185-Öğrenme eğrisi nedir ?

Toplam çıktıda meydana gelen artış sonrası,ortalama maliyette meydana gelen azalmayı gösteren eğriye denir

186-Ölçek ekonomiler nedir ?

Uzun dönemde meydana gelen,üretim kapasitesinde meydana gelen artış nedeniyle üretim maliyetlerinde meydana gelen azalmalara denir

187-Önemsiz olmanın önemi(küçük ülke avantajı) nedir ?

Küçük bir ülke ile büyük bir ülke arasında dış ticaret yapıldığında,küçük ülke büyük ülkenin iç maliyet oranına yakın bir fiyattan malını ihraç eder.İthalatını ise büyük ülkenin düşük fiyatlarından gerçekleştirir.Böylece dış ticaret kazançlarının büyük bölümü küçük ülkeye gider

188-Paranın dolaşım hızını açıklayın ?

Paranın bir ekonomide belli bir dönemde kaç defa el değiştirdiğini gösteren katsayıya denir.Formül olarak da  M.V=P.Y  olarak gösterilir

189-Paranın fonksiyonları nelerdir ?

-iksisat politikası aracı olma

-hesap birimi olma

-mübadele aracı olma

-değer biriktirme aracı olma

-borç ödeme aracı olma

190-Para piyasası nedir,araçları nelerdir ?

Finansal piyasalarda 1 yıldan kısa işlemlerin yer aldığı piyasaya para piyasası denir.Bu piyasada ihraç edilen menkul kıymet ise hazine bonosudur

191-Para politikası nedir ve araçları nelerdir ?

Merkez bankasının fiyat istikrarını sağlayabilmek için ekonomiye müdehale ederek ekonomideki mal ve hizmet bileşimlerinin değişmesine neden olan politikalardır.

-para arzı

-açık piyasa işlemleri

-reeskont oranı

-zorunlu karşılık oranı

192-Paraşüt teorisini açıklayın ?

Walras tarafından geliştirilmiş teoridir.Altın ve gümüşün birlikte kullanılmasının fiyat istikrarı sağlamasına katkıda bulunacağını ileri süren teoridir

193-Pareto optimumu ne demektir ?

Toplumun bireylerinden en az birinin refahını azaltmadan en az birinin refahını artırma imkanı yoksa pareto optimumu sağlanmış olur

194-Philips eğrisini açıklayın ?

Orijinal philips eğrisi ilk haliyle ücret artışı ile işsizlik arasındaki ters ilişkiyi gösterirken,günümüzdeki philips eğrisi enflasyon ile işsizlik arasındaki ters ilişkiyi göstermektedir.Ancak Milton Friedman enflasyon ile işsizlik arasında sürekli bir ilişki olmadığını dile getirmiş,bu ilişkinin uzun dönemde ortadan kalktığını savunmuştur

195-Piyasaların temizlenmesi varsayımını açıklayın ?

Piyasa mekanizmasının iyi işlemesinden dolayı fiyatlardaki ve ücretlerdeki esneklik nedeniyle,tüm piyasalarda arz ve talebin eşitlenmesi durumudur

196-Portföy dengesi yaklaşımını açıklayın ?

Tobin tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre yerli ve yabancı para dışı varlıklar tam ikame değildir.Bir varlığın getiri oranının değişmesi,tüm varlıkların portföydeki oranının değişmesine nedne olur

197-Pump priming kuramını açıklayın ?

Deflasyonla mücadelede kamu harcamaları artırılır.Kamu harcamalarının artırılması sonucu ekonomiye yeterli para aktarılmasıyla,artan tüketim ve yatırım harcamalarının çarpan ve hızlandıran etkisiyle ekonomik canlanma sağlamasına denir

198-Rassal yürüyüş teorisini açıklayın ?

Bu teoriye göre fiyat değişiklikleri seri olarak bağımsızdır,fiyat hareketleri tamamen rastlantıdır ve önceden fiyat tahmini yapılamaz

199-Rawlsçı gelir dağılımı nedir ?

Bir toplumda en kötünün durumunu en iyinin durumuna getirinceye kadar gelir dağılımında adaletin sağlanamayacağını ifade etmiştir.Bu nedenle de en iyiden en kötüye doğru gelir aktarılmasının gerekli olduğunu ifade etmiştir

200-Reel balans(servet) etkisi nedir ?

Pigou ya göre nominal para arzı sabitken fiyatlar düşerse kişilerin satın alma gücü artar.Bu durum insnaların kendilerini daha zengin hissetmelerine ve daha fazla mal tüketmelerine neden olur.Bunun sonucunda daha fazla reel gelir elde edilir

201-Reel döviz kuru nedir ?

Nominal döviz kurunun fiyat artışlarından (enflasyondan) arındırılarak elde edilen döviz kurudur.Reel döviz kuru iki ülke arasındaki fiyat düzeyi değişmelerine göre ayarlanır

202-Reel faiz ne demektir ?

Nominal faiz oranından enflasyon oranının düşürülmesi ile ortaya çıkan faizdir

203-Reel konjonktür teorisi nedir ?

-ekonomik istikrarsızlığın nedeni teknolojik şoklardır

-para nötr ve yansızdır

-hükümet ekonomiye müdehale etmemelidir

-kısa dönemde toplam arz eğrisi diktir

204-Reeskont nedir ?

Bankaların iskonto ettirdikleri senetlerin,Merkez bankası tarafından ikinci kez iskontaya tabi tutulmasına reeskont denir

205-Reflasyon nedir ?

Fiyatlar genel seviyesinin azaldıktan sonra artış eğilimine girmesine denir

206-Revalüasyon nedir ?

Ülkenin yerli parasının yabancı paralar karşısında değer kazanmasına revalüasyon denir.Revalüasyon sonucu ihraç mallarının fiyatları pahalılaşmış olur.Döviz rezervleri enflasyonu artıracak derecede çoğalınca bu yola başvurulur

207-Ricardocu denklik teorisi nedir ?

Hükümetin vergi indirimini yada kamu harcamasını artırarak ekonomiye müdehale etmesi karşısınmda kişiler harcamalarını artırmak yerine tasarruflarını artırırlar.Bunun nedeni ise bireylerin,hükümetin oluşan bütçe açıklarını kapatmak için tekrar vergileri artıracaklarını öngörmeleridir

208-Robertson gecikmesi nedir ?

Gelirin elde edilmesiyle gelirin harcanması arasında yaşanan gecikmeye denir

209-Rostowgil büyüme aşamaları nelerdir ?

-geleneksel toplum aşaması

-kalkışa hazırlık aşaması

-kalkış aşaması

-gelişen topluma geçiş aşaması

-kitle tüketim aşaması

210-Sarı sendikacılık ne demektir ?

İşçilerin işverenlere karşı haklarını korumak ve işçiler lehine faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulan,ancak tam tersi işlev görerek el altından işverenlerle birlik olup işçiler aleyhine faaliyette bulunan sendikacılık türüne denir

211-Scitovsky teoremi nedir ?

Politika değişikliği sonucunda refah artışından söz edebilmek için,avantajlı duruma geçenlerin kazançlarının kaybedenlerin zararlarından büyük olması gerekir.Ayrıca kazançlı olanların kaybedenleri ikna edebilmeleri gerekmektedir

212-Simmetalizm teorisi nedir ?

Marshall tarafından geliştirilmiştir.Para sistemlerini altın üretimine bağlı kalmaktan kurtarmak için geliştirilen teoridir

213-Selektif kredi kontrolü nedir ?

Kredilerin hangi sektörlere yönlendirileceğine Merkez bankasının önceden karar vermesine denir

214-Senyoraj geliri nedir ?

Devletin egemenlik hakkına dayanarak,para basması sonucu elede ettiği gelire senyoraj geliri denir

215-Serbest bölge nedir ?

Bir ülkenin coğrafi sınırları içerisinde yer almakla birlikte o ülkenin gümrük tarifelerine dahil olmayan ve dış ticaretin serbestçe yapıldığı yerlere denir

216-Sermaye piyasası nedir,araçları nelerdir ?

Finansal piyasalarda 1 yıldan uzun işlemlerin yer aldığı piyasaya sermaye piyasası denir.Bu piyasada ihraç edilen menkul kıymet ise devlet tahvilleridir

217-Singer prebish teoremini açıklayın ?

Bu teoreme göre az gelişmiş ülkeler emek yoğun mal ihraç ederek gelir düzeylerini artırırlar ve daha fazla sanayi ürünü talep ederler.Böylece ne kadar çok dış ticaret yapsalar da dış ticaret hadleri tarım ürünü ihraç edenlerin aleyhine,sanayi ürünü ihraç edenlerin ise lehine değişecektir

218-Slutsky yaklaşımı nedir ?

Gelir ve ikame etkilerinin ayrıştırılmasında kullanılmıştır.Slutsky e göre gelir ve ikame etkisini bulabilmek için başlangıç tüketim düzeyi dikkate alınır.Slutsky e göre telafi edilmiş talep eğrisi,ikame etkisi daha büyük olduğu için daha yatıktır

219-Soğuk hindi nedir açıklayın ?

Enflasyon oranının şok bir politika ile düşürülmesine denir

220-Solow artığı nedir açıklayın ?

Solow ekonomik büyümenin emek ve sermaye artışından fazla olmasının nedenini teknolojik gelişmeye bağlamıştır.Buna göre teknolojik ilerlemeden kaynaklı olan üretim artışına solow artığı denir

221-Sözleşme(anlaşma) eğrisi nedir ?

Edgeworth kutu diyagramında,tüketicilerin kayıtsızlık eğrilerinin birbirine teğet olduğu noktaların birleştirilmesiyle ortaya çıkan eğriye denir

222-Stagflasyon nedir ?

Enflasyon ile durgunluğun(işsizliğin) aynı anda meydana gelmesine denir

223-Sürekli gelir hipotezini açıklayın ?

Milton Friedman tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre tüketiciler sürekli elde etmeyi bekledikleri gelirlere göre tüketim miktarlarını belirlerler

224-Stand by anlaşması nedir ?

IMF nin ihtiyaç içinde olan üye ülkelere destek vermek amacıyla yaptığı düzenlemeleri içeren anlaşmalara denir.Türkiye IMF ile ilk stand-by anlaşmasını 1961 yılında yapmıştır

225-Swap nedir ?

İki tarafın ödemelerini önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde faiz ve döviz cinsini değiştirmeye yönelik yapmış oldukları takas sözleşmesidir

226-Sweezy dirsekli talep eğrisini açıklayın ?

Oligopol piyasasında firma fiyatları azalttığında rakipler de Pazar paylarını kaybetmemek için fiyatları azaltır,ancak firma fiyatları artırdığında rakipleri bu sefer fiyatları artırmazlar.Çünkü firmalar aşağı doğru esnektir

227-Swot analizini açıklayın ?

Bir işletme yada kurumun güçlü yönlerini,zayıf yönlerini,fırsatlarını ve tehditlerini ayrıntılı şekilde incelemeye yarayan analizdir

228-Tağşiş kuramını açıklayın ?

Bir malın içine değersiz yada değeri düşük olan başka bir malın karıştırılıp,değerli olan malın kalitesinin bozulmasına denir

229-Takas nedir ?

Malını ihraç eden bir kişinin,sattığı mal karşılığında ithalatçıdan alacağını mal ile tahsil etmesine denir

230-Talebi etkileyen unsurlar nelerdir ?

-malın fiyatı

-tüketicilerin geliri

-tüketicilerin zevk ve tercihleri

-diğer malların fiyatı

-fiyatla ilgili bekleyişler

231-Talep eğrisinin negatif eğimli olma sebebi nelerdir ?

-gelir etkisi

-ikame etkisi

-azalan marjinal fayda kanunu

232-Talebin çapraz esnekliği nedir ?

Bir malın fiyatındaki değişmenin,başka bir malın talep miktarında meydana getireceği değişmeye oranına denir.Talebin çapraz esnekliği pozitif ise ikame mallar,sıfır ise bağımsız mallar,negatif ise tamamlayıcı mallar söz konusudur

233-Talebin fiyat esnekliği nedir ?

Fiyatta meydana gelen bir birimlik değişme sonucu,talep miktarında meydana gelen değişmeye oranına denir(dQ / dP)

234-Talebin gelir esnekliği nedir ?

Gelirde meydana gelen bir birimlik değişmenin talepte meydana getireceği değişmeye oranına denir(dQ / dR)

235-Tam rekabet piyasasını açıklayın ?

Piyasada çok sayıda satıcı ve alıcının olduğu,piyasalara giriş ve çıkışın serbest olduğu,kişilerin tam bilgiye sahip olduğu ve malların birbirinin aynısı(homojen) olduğu piyasaya denir

236-Tasarruf paradoksunu açıklayın ?

Bireylerin tek tek tasarruf yapması halinde bireylerin gelirleri artar,fakat tüm bireylerin tasarruf yapması yatırımı ve milli geliri azaltır.İşte bu duruma tasarruf paradoksu denir

237-Taylorizm nedir ?

Üretimde iş bölümünü artıran,zaman kaybettiren öğeleri ayıklayan,işçinin emeğinden olabildiğince fazla yararlanmayı hedefleyen sisteme denir

238-Teklif eğrileri nedir ?

Bir ülkenin karşı ülkeden talep edeceği bir birim mal karşılığında,kendi malından önereceği miktarı gösteren eğriye denir

239-Tobin Q teorisini açıklayın ?

Hisse senedi ile yatırımı ilişkilendiren teoridir.Firmanın piyasa değerindeki artışın sermayenin maliyetine oranı ile marjinal q değeri bulunur.Marjinal q birden büyükse firma yeni yatırımı yapabilir,1 e eşitse firma yalnızca yenileme yatırımı yapabilir,1 den küçükse firma yeni yatırım da yapamaz yenileme yatırımı da yapamaz

240-Toplam talep eğrisinin negatif eğimli olma sebebi nelerdir ?

-reel balans(servet-pigou) etkisi

-faiz oranı(keynesyen) etkisi

-dış ticaret etkisi

241-Tröst nedir ?

Birden fazla işletmenin iktisadi,mali ve teknik güçlerini bir araya getirerek,kendi bağımsızlığını yitirip tek bir işletme halinde birleşmelerine tröst denir

242-Tunç kanunu(zalimler kanunu) nedir açıklayın ?

Bir ekonomide ücretlerin artması nüfus artışını teşvik eder,nüfus artışı da emek arzını artırır.Emek arzının artması ise ücretlerin tekrar düşmesine neden olur

243-Tüfe,Üfe,Deflatör nedir açıklayın ?

_Tüfe,tüketicilerin tükettikleri malların fiyatlarındaki değişmeleri gösterir.Temel yıl ağırlıklı bir endekstir ve Laspeyres fiyat endeksi kullanılarak hesaplanır

_Üfe,üreticilerin kullandıkları malların fiyatlarındaki değişmeleri gösterir.Temel yıl ağırlıklı bir endekstir

_Gsmh zımni deflatörü,milli hasılayı oluşturan tüm malların yıllık fiyat değişmelerini gösterir ve Paasche fiyat endeksi kullanılarak hesaplanır.Gsmh deflatörü (nominal gsmh/reel gsmh)x100 formülüyle bulunur

244-Tüketici rantı(tüketici fazlası) nedir ?

Tüketicinin bir mal için ödemeye razı olduğu fiyat ile ödediği fiyat arasındaki farka denir.Tüketici rantı piyasa fiyatının üstü ile talep eğrisinin altında kalan alana eşittir

245-Türev piyasalar nelerdir ?

-futures

-forward

-swap

-opsiyon

246-Utilion nedir ?

Kardinallere ait olan ve faydanın ölçü birimine verilen isimdir

247-Üçlü açmaz nedir açıklayın ?

Bu kavram Frankel tarafından ortaya atılmıştır.Bu kavrama göre bir ekonomide sabit döviz kuru,bağımsız para politikası ve tam sermaye hareketliliği aynı anda uygulanamaz

248-Üretici rantı(üretici fazlası) nedir ?

Üreticinin bir malı satmaya razı olduğu fiyat ile sattığı fiyat arasındaki farka denir.Üretici rantı piyasa fiyatının altı ile arz eğirisinin üstünde kalan alana eşittir

249-Üretim faktörleri nelerdir ?

-emek

-sermaye

-toprak

-müteşebbis

250-Üretim olanakları eğrisini(dönüşüm eğrisi) açıklayın ?

Belli bir dönemde ekonominin maksimum düzeyde üretebileceği mal ve hizmet bileşimlerini gösteren eğriye denir.Orjine göre içbükey ise artan fırsat maliyeti,dışbükey ise azalan fırsat maliyeti,negatif ve düz ise de sabit fırsat maliyeti geçerlidir

251-Verimlilik nedir ?

Üretime koşulan girdi ile üretimi gerçekleştirilen çıktı arasındaki ilişkiyi gösteren orana verimlilik denir

252-Wicksel in faiz teorisini açıklayın ?

Wicksel e göre 2 tür faiz vardır.Doğal faiz sermaye tarafından belirlenirken,piyasa faizi bankalar tarafından belirlenir.Bankaların doğal faizden haberi olmadığı için doğal faiz arttığında yatırımların arttığını farketmezler ve doğal faizin altındaki bir orandan kredi verirler.İşte bu aradaki fark Wicksel e göre enflasyonun başlıca nedeni olmaktadır

253-X etkinsizliğini açıklayın ?

Leibenstein tarafından geliştirilmiştir.Monopol piyasasında firmanın rekabet baskısı olmadan çalışması nedeniyle ortaya çıkan etkinsizlik halidir

254-Yarışılabilir piyasalar teorisini açıklayın ?

Baumol tarafından geliştirilmiştir.Piyasada etkinlik sağlayacak firma sayısının,piyasanın maliyet ve talep koşulları tarafından belirleneceği piyasa türüdür.Ancak burada etkinliği sağlayacak olan,piyasada faaliyette olan firma sayısı değil,piyasaya giriş ve çıkış yapan rakiplerdir

255-Yaşam boyu gelir hipotezini açıklayın ?

Modigliani tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre bireylerin geliri değişse de tüketimleri değişmez.Çünkü kişiler yüksek gelir elde ettiklerinde bunun bir kısmını tasarruf ederler.Gelirleri azaldığında ise tüketimlerini azaltmak yerine tasarruflarını azaltırlar

256-Yığın ekonomiler nedir ?

Ekonomik faaliyetlerin belli coğrafi bölgelerde yoğunlaşması sonucu maliyetlerin azalmasına denir

257-Yoksullaştıran büyüme nedir ?

Gelişmekte olan ülkelerde görülen üretim artışına bağlı büyümenin dış ticaret dengesinde meydana getirdiği bozulmaya yoksullaştıran büyüme denir

258-Yoksulluğun kısır döngüsü(fakirlik çemberi) nedir açıklayın ?

Nurkse tarafından geliştirilen bir teoridir.Bu teoriye göre yoksul ülkelerin yoksul olmalarının sebebi yoksulluktur.Yoksulluktan hareket edip yine yoksulluğa ulaşılır.Bunun sebebi az gelişmiş ülkelerde gelir düzeyi düşük olduğu için gelirin büyük kısmı tüketime gider.Böylece tasarruflar ve yatırımlar çok düşük seviyede kalır ve düşük verimlilik olur.Dolayısıyla düşük gelir düşük tasarrufa,düşük tasarruf da tekrar düşük gelire neden olur ve bu kısır döngü sürüp gider

259-Zarf eğrisi nedir açıklayın?

Zarf eğrisi uzun dönem ortalama maliyet eğrisidir(LAC).Uzun dönemde eğrinin negatif eğimli kısmında maliyetler azalır ve artan getiri söz konusudur.Eğrinin yatay eksene paralel olan kısmında sabit maliyet ve sabit getiri söz konusudur.Eğrinin pozitif eğimli kısmında ise artan maliyet ve azalan getiri söz konusudur

260-Züppe etkisi(sürüden ayrılma) nedir ?

Bir kişinin,tüketimi artan mala olan talebinin azalması durumuna denir